صاحب‌دیوان، پایـگاه خبــری و تحلیلی تاریخ و فـرهنگ ایران

پارس وی دی اس
شنبه, 15 اردیبهشت, 1403

راه آهن تبریز، ایستگاهی به قدمت ۱۰۷ سال

صدای سوت‌های پی در پی، چمدان‌های که به این سو و آن سو روی زمین کشیده می‌شوند، بغل کردن‌های سفت و محکم، گریه‌های بی‌امان پشت سر، خنده‌های از ته دل برای عزیز باز آمده، دلتنگی عجیب مادری که منتظر شنیدن صدای هو هوی است و تکیه پدری سیگار به دست و چشم انتظار، صندلی‌هایی که هر لحظه پر و خالی می‌شوند و نهایت، ستون‌هایی که هر روز شاهد این صحنه‌ها هستند.

اینجا صحبت از ایستگاه راه آهن تبریز است. ایستگاهی به قدمت ۱۰۷ سال. بنایی که شاهد وصال و جدایی‌های فراوان بوده از استرس سربازان جنگی گرفته تا بی قراری دل‌ عشاق. گویا اینجا نقطه فوران ضربان قلب است با چاشنی هیجان، غم، شادی، استرس و حتی دروغ.

در دوران کوتاه شدن مسیرهای جاده‌ای با کندوکاوهای بی وقفه جهت کوتاه کردن مسیر مقصد، پرواز دم به دقیقه هواپیماهایی که راه‌های طولانی چندین ساعته را در یک ساعت طی می‌کنند و اما گویا واگن‌های سحرانگیز قطار همچنان مسافر خودشان را دارد.

تاریخچه ساخت ایستگاه تبریز به سال‌های خیلی قبل بر می‌گردد. در سال ۱۲۹۲ش و ۱۹۱۳م بانک استقراضی روسیه امتیاز ساخت راه‌آهن جلفا به تبریز و صوفیان به شرفخانه را به دست آورد. سال بعد در ۱۹۱۴م جنگ جهانی اول آغاز شد و بانک استقراضی این امتیاز را به دولت روسیه تزاری واگذار کرد که راه‌آهن تبریز به جلفا را به طول ۱۴۹ کیلومتر برای ارتش خود ساخت و در سال (۱۲۹۵ش-۱۹۱۶م) به بهره‌برداری رساند اما پس از پایان جنگ، سیاست‌های جدید حکومت کمونیستی بر آن قرار گرفت که دولت شوروی در دهم اوت (اسفند) ۱۲۹۹ش (مارس ۱۹۲۱م) با عقد عهدنامه مودت با ایران، راه‌آهن جلفا به تبریز و صوفیان به شرفخانه را همراه با تمام ابنیه و وسایل نقلیه و متعلقات آن، بلاعوض به دولت ایران واگذار کند.

این راه‌آهن به دلیل نبود لوکوموتیو بی‌استفاده ماند تا اینکه مجلس شورای ملی در ۲۴ اردیبهشت ۱۳۰۴ به درخواست دولت، پرداخت مبلغ یکصد و هفتاد هزار تومان را به تصویب رساند که بخشی از آن هزینه خرید لوکوموتیو، واگن و راه‌اندازی راه‌آهن جلفا به تبریز و بخش دیگر، صرف کشتیرانی در دریاچه ارومیه شود.

ایستگاه راه‌آهن تبریز نیز در سال ۱۲۹۵ خورشیدی با بهره‌برداری از محور تبریز – جلفا به ‌طول ۱۴۹ کیلومتر افتتاح شد. طراح اولیه این ایستگاه معمار فرانسوی فرناند پویون بود. طراح ساختمان جدید نیز حیدر غیایی شاملو  است.

ایستگاهی که امروزه همچنان آماده پذیرایی از تمامی مسافرانی است که قصد آمدن به این کهن شهر را دارند. با تغییری در معماری و نما با ستون‌های مستحکم و پابرجا و رخنه کردن در خاک کهن شهر تبریز.

مهدیه فرج‌زاده

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

یادداشت