به گزارش صاحب دیوان، برای همین در میان همهمه و دغدغه های روزمره، سراغ خانه تاریخی نیکدل تبریز رفتم تا از این خانه دلباز تاریخی بازدیدی کرده و ساعتی در حیاط باصفای آن استراحتی کرده باشم. مدتی که در این خانه تاریخی حضور داشتم، نبود راهنمای گردشگری مطلع و کاربلد بیش از هر چیزی توجهم را جلب کرد. با توجه به اینکه این خانه تاریخی از سمت خیابان ارک اولین خانه تاریخی واقع در مقصودیه است، اغلب گردشگران و مسافران بازدید خود از خانه‌های تاریخی مقصودیه را از خانه نیکدل شروع می‌کنند. برای همین به محض ورود به حیاط و با دیدن متصدی که حضور دارد، سوالات متعددی در مورد خانه‌های تاریخی مقصودیه و امکان تاریخی تبریز می‌پرسند. از همین‌رو حضور و استقرار راهنمای گردشگری باحوصله، کاربلد و از همه مهمتر آگاه و مطلع و آموزش دیده از واجبات خانه تاریخی نیکدل است چون اکثرا سوالات گردشگران به درستی پاسخ داده نمی‌شد و یا ناقص پاسخ داده می‌شد.
در ساعاتی که در خانه تاریخی نیکدل حضور داشتم، حداقل دو اتوبوس گردشگری از استان های جنوبی و غربی برای بازدید از این خانه آمدند و گردشگرانی از سنین مختلف در جمعشان حضور داشت که بالطبع مسافران مسن‌تر ترجیح می‌دادند مقداری از زمان بازدید را در حیاط زیبا و با صفای این خانه تاریخی استراحت کنند. نکته قوت این خانه برای بازدیدکنندگان وجود نیمکت‌های چوبی در حیاط اول و ورودی خانه است که امکان نشستن و استراحت برای گردشگران را فراهم نموده است. اما متاسفانه در همان ساعات حضور مسافران، شستشوی حیاط را شروع کردند که این شستشو شامل نیمکت ها هم می‌شد. پاکبان زحمتکش محله بنا به خواسته متصدی که در خانه حضور داشت با آب شلنگ همه نیمکت‌ها را خیس و مرطوب کرد و دیگر امکان نشستن و استراحت وجود نداشت!
نکته دومی که شخصا در بازدید از خانه تاریخی نیکدل متوجه آن شدم، نادیده گرفتن رفتار مناسب با گردشگری است که با کنجکاوی در پی کشف این خانه تاریخی وارد این مجموعه فاخر می‌شود. مسافران با دیدن درب باز طبقه اول در حیاط ورودی چند قدمی از پله‌ها بالا می‌رفتند اما با جمله «طبقه اول آماده بازدید نیست، فقط می‌توانید از زیرزمین بازدید کنید»، سرشکسته دوباره برمی‌گشتند. این چه رفتار دوگانه ای است که با گردشگر و مسافر انجام می‌شود؟ اگر خانه کاملا آماده بازدید نیست پس چرا به روی گردشگر باز است و اگر بازسازی و مرمت آن به اتمام رسیده، چرا گردشگر از دیدن بخشی از خانه منع می‌شود؟
به گفته کارشناسان اگر در ذهن گردشگر و مسافر، خاطره‌ای به یاد ماندنی از شهر و منطقه‌ای که به آن سفر داشته اند به یادگار بماند مطمئنا سفری دوباره بلکه سفری چندین باره، پربارتر و با برنامه‌تر از سفر اول به آن شهر خواهد داشت. بنابراین برای میزبانی بهتر از گردشگران و مسافران علاوه بر آماده کردن زیرساخت‌های اولیه گردشگری، آموزش فرهنگ پذیرش و راهنمای گردشگری نیز بایستی از اولویت های سازمان های مربوطه باشد تا متصدیان و راهنمایان گردشگری که در امکان تاریخی حضور دارند رفتار و گفتار مناسبی با گردشگران داشته باشند.
خانه نیکدل یکی از خانه‌های تاریخی زیبای تبریز است که در سال‌های گذشته تملک و مرمت شده است و با توجه به موقعیتی که دارد در مسیر گردشگری مسافران بسیاری است که معمولا قبل یا بعد از بازدید از عمارت ساعت از این خانه تاریخی هم دیدن می‌کنند.
مریم چرخ انداز
