صاحب‌دیوان، پایـگاه خبــری و تحلیلی تاریخ و فـرهنگ ایران

پارس وی دی اس
چهارشنبه, 2 خرداد, 1403

گلستانی که بود؛ اندرونی

در سال ۱۲۹۹ قمری که ناصرالدین شاه تصمیم به تغییر عمارتهای اندرونی می‌گیرد کار را به ابراهیم خان امین السلطان می‌سپارد.

هر روز پنج هزار عمله بنا نجار حجار و نقاش را به کار میگمارد تا ظرف مدت هفت ماه خوابگاه آماده گردد. معمار این بنا حاج ابوالحسن خان
معمارباشی بود و از ابنیه قدیمی فقط تالار عشرت آئین که از بناهای دوره فتحعلی شاه بود باقی ماند و بقیه خراب شد.

در مدت ساخت این بنا زنان شاه در آبدارخانه، صندوق خانه و عکاس خانه مستقر بودند مساحت اندرونی ۴۵ هزار زرع ۴۶,۸۰۰ مترمربع بود که ۲۰ هزار زرع آن بنا و ۲۵ هزار زرع آن حیاط بود. طول عمارت بزرگ اندرونی ۱۲۵متر و عرض آن ۱۰۴متر به مساحت ۱۳۰۰۰ متر مربع و فضای حیاط (۱۲,۴۸۰) متر بود. ۵ باب تالار بزرگ در طرف طول و چهار تالار در طرف عرض واقع بود هشت رختشویخانه و ده حمام و پانزده خلوت نیز در اندرونی وجود داشت. اتاقهای مسکونی غیر از راهرو وراه پله ها عبارت از ۵۰۰ باب بود و هزینه ساخت آن چهارصد هزار تومان شد که در هفتم ربیع الاول سال ۱۳۰۰ ق به دست ناصرالدین شاه افتتاح گردید و زنان مورد توجه دارای اتاق جداگانه ای با غلام و کنیزان و اثاثیه خود به منزل تازه رهسپار شدند.
پس از آنکه ساختمانهای اندرونی در دورتادور باغچه به پایان رسید ناصرالدین شاه تصمیم گرفت که برای خود خوابگاهی به سبک جدید با طرحی شبیه کاخ دولمه باغچه سلطان عثمانی توسط امین السلطان وزیر اعظم داخلی و مالی منفصل از سایر بناهای حرمخانه به صورت سه طبقه دروسط باغچه بسازد.

بنابراین در سال ۱۳۰۳ قمری با تشریفات خاص در روز سه شنبه غره رجب پس از نواختن موزیک و نقارچیها و قربانی کردن ده راس گوسفند با همان کلنگ نقره ای که برای توسعه شهر تهران در ۱۲۸۴ قمری بر زمین زده بود آغاز ساخت عمارات جدید را اعلام کرد ساخت این کاخ یک سال طول کشید و در روز یکشنبه نهم رجب ۱۳۰۴ قمری پس از برگزاری جشن افتتاح شد قسمت پایین عمارت حوضخانه آب فراوان بود و خزانه در قسمت تاریک این طبقه قرار داشت.

طبقه دوم خوابگاه شش اتاق وجود داشت یک اتاق ۴ در ۴ متر رو به شرق برای صرف شام و دو اتاق در طبقه سوم برای استراحت شاه یکی طرف مشرق در زمستان و دیگری در طرف مغرب در بهار مورد استفاده بود. هر شش اتاق هر طبقه به انواع زینتهای بنایی و حجاری و حفاظ فلزی ساخت کارخانه اسلحه سازی ایران و اقسام بساطها و مبلهای نفیس و گرانبها آراسته بود. بعد از تغییر حکومت از قاجار به پهلوی بناهای اندرونی از جمله خوابگاه ناصرالدین شاه به وزارت دارایی و دفتر خصوصی وزیر دارایی سپرده شد.

 

منبع مجموعه میراث جهانی کاخ گلستان

 

 

 

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

یادداشت