صاحب‌دیوان، پایـگاه خبــری و تحلیلی تاریخ و فـرهنگ ایران

پارس وی دی اس
یکشنبه, 9 اردیبهشت, 1403

نقش هوش مصنوعی در طراحی شهری

علی خیابانیان، معمار، کارشناس متاورس و هوش مصنوعی

اختصاصی صاحب دیوان / شهرنشینی به عنوان پدیده‌ای که با سرعت بی‌سابقه‌ای در حال رشد است، نیازمند راهکارهای جدیدی در طراحی و مدیریت فضاهای شهری است. شهرها به عنوان مراکزی برای نوآوری و تغییر در حوزه‌های مختلف زندگی هستند. امروزه شهرها بیشتر از گذشته به عنوان قطب‌های فعال نوآوری و دگرگونی در زمینه‌های مختلف مانند فناوری، فرهنگ، اقتصاد و محیط زیست شناخته می‌شوند. برای مدیریت و بهینه سازی این شرایط لازم است طیف وسیعی از مسئولین در هماهنگی کامل با هم عمل کنند.
سیاست‌گذاران شهری موظف به ارائه راهکارهایی برای مدیریت بهینه فضاهای شهری هستند تا از نظریه تا عمل، مواجهه با چالش‌های شهرنشینی را مدیریت کنند. معماران و شهرسازان نیز باید در طراحی شهرها به شیوه‌های نوین و کارآمد توجه کنند که بتوانند نیازهای متنوع جمعیت شهری را برآورده سازند. همچنین، برنامه‌ریزان شهری می‌بایست برنامه‌های جامع و هوشمند برای توسعه و مدیریت شهرها ارائه دهند که با توجه به پیشرفت‌های فناوری و تغییرات اجتماعی، بتوانند شهرها را به عنوان مراکزی پویا و پایدار بهبود بخشند.
خوشبختانه قرن حاضر با ظهور و قدرت گیری هوش مصنوعی (AI) با ظرفیتی که در تجزیه و تحلیل حجم وسیعی از داده‌ها، مدل‌سازی سیستم‌های پیچیده و بهینه‌سازی فرآیندها دارد، در نحوه تصور، برنامه‌ریزی و زندگی در محیط‌های شهری انقلابی ایجاد کرده است. در این عصر شهرنشینی سریع، بهره گیری از قدرت هوش مصنوعی به عنوان یک نیروی دگرگون کننده در شکل دادن به آینده شهرهای ما ظاهر شده است. در صورت هدایت درست، تربیت متخصصین و سرمایه گذاری فکری و اقتصادی از بهینه‌سازی شبکه‌های حمل‌ونقل تا افزایش بهره‌وری انرژی در ساختمان‌ها، هوش مصنوعی توانایی یک تغییر پارادایم در طراحی شهری به سمت پایداری، کارایی و انعطاف‌پذیری را دارا است.

در این مقاله، نقش چندوجهی هوش مصنوعی در طراحی شهری را بررسی می‌کنیم و کاربردهای آن را در حوزه‌های مختلف، از زیرساخت‌های هوشمند گرفته تا مدیریت مسائل کلان شهری به بحث می گذاریم. با واکاوی پتانسیل تحول‌آفرین هوش مصنوعی، هدف ما ارائه بینشی در مورد اینکه چگونه شهرها می‌توانند از این فناوری‌ها برای مقابله با چالش‌های مبرم قرن بیست و یکم استفاده کنند و مناظر شهری زیست‌پذیر، فراگیر و پایدارتر ایجاد کنند، ارائه می‌کنیم. از بین نقش های متعدد و متنوعی که هوش مصنوعی در طراحی شهری می‌تواند ایفا کند نه مورد حساس و بنیادین را در ادامه بررسی می کنیم.

 

 

1.ترافیک و حمل‌ونقل
•پیش‌بینی ترافیک: استفاده از الگوریتم‌های هوش مصنوعی برای پیش‌بینی و مدیریت ترافیک، افزایش بهره‌وری و کاهش ترافیک شهری را فراهم می‌کند. سیستم مدیریت ترافیک هوشمند مبتنی بر هوش مصنوعی می‌تواند با تحلیل داده‌های ترافیک در زمان واقعی، مسیرهای بهینه‌تر برای رانندگان ارائه دهد. به عنوان مثال، اگر حادثه یا در مسی اصلی اتفاق افتاده باشد، سیستم می‌تواند آنها را به مسیرهای جایگزین هدایت کرده و ترافیک را کاهش دهد.
به عنوان مثال، شهر لس آنجلس با نصب سنسورها و دوربین‌های مداربسته در سطح جاده‌ها، اطلاعات به‌روز در مورد جریان ترافیک را به سیستم مدیریت ترافیک ارسال می‌کند. این اطلاعات به تجزیه و تحلیل جریان ترافیک کمک کرده و به رانندگان اطلاعات دقیقی ارائه می‌دهد که به بهترین شکل ممکن به مقاصد مورد نظر برسند. شهروندان لس آنجلس به کمک این سیستم می‌توانند مسیرهای کم‌ترفیک‌تر را برای رسیدن به مقصد خود انتخاب کنند. این امر علاوه بر کاهش ترافیک به صرفه ویی در زمان و صمرف بنزین و در نتیجه کاهش آلودگی هوا کمک شایانی می کند.

2.مدیریت زباله
برنامه‌ریزی جمع‌آوری زباله: سامانه مبتنی بر هوش مصنوعی می‌تواند با تحلیل داده‌های جمع‌آوری زباله، الگوریتم‌های بهینه‌سازی را اجرا کرده و مسیرهای جمع‌آوری را به گونه‌ای تنظیم کند که فرایند جمع‌آوری بهینه‌تر انجام شود. شهرداری شهر بارسلون در اسپانیا با نصب سنسورها و دستگاه‌ها بر روی سطل‌های زباله، به مراقبت از جمع‌آوری زباله‌ها و اطلاع‌رسانی به مقامات در مورد پر شدن سطل‌ها پرداخته و این کار به بهبود مدیریت پسماند شهری کمک می‌کند. سیستم هوشمند برای مدیریت پسماند می‌تواند به سازمان‌های شهری اطلاع‌رسانی کند که در کدام مناطق نیاز به جمع‌آوری زباله بیشتری داریم.

3.امنیت شهری
شناسایی الگوهای ناهنجار: استفاده از هوش مصنوعی برای تشخیص الگوهای ناهنجار در داده‌های مرتبط با امنیت شهری، مانند تصاویر مداربسته یا داده‌های حسگرها. سیستم هوشمند امنیت شهری مجهز به دوربین‌های مداربسته هوشمند می‌تواند با استفاده از الگوریتم‌های تشخیص الگو و شناسایی حرکت، الگوهای ناهنجار را تشخیص داده و به نیروهای امنیتی اعلام کند.

4.ساماندهی فضاهای عمومی
هوش مصنوعی می‌تواند در ساماندهی و مدیریت بهتر فضاهای عمومی، پارک‌ها، و محل‌های عمومی به کار رود. سامانه مدیریت فضاهای عمومی با استفاده از هوش مصنوعی می‌تواند الگوریتم‌هایی اجرا کند که بهینه‌ترین ترتیب برای موقعیت گذاری بناها، پارک‌ها و فضاهای سبز را مشخص کند تا شهروندان از فضاهای عمومی بهتری بهره‌مند شوند.

5.مدیریت منابع آب
کاهش هدررفت آب: هوش مصنوعی در سیستم‌های آبیاری شهری می‌تواند به کاهش هدررفت آب و بهینه‌سازی مصرف آب کمک کند. سیستم هوشمند آبیاری فضای سبز شهری و پارک ها مبتنی بر هوش مصنوعی می‌تواند با تحلیل داده‌های محیطی و شرایط آبیاری بهینه، مقدار آب مورد نیاز برای هر بخش را به دقت محاسبه و مصرف بهینه آب را تضمین کند.

6.مشارکت شهروندان “پایش اجتماعی”
استفاده از هوش مصنوعی برای پایش شبکه‌های اجتماعی و درک احساسات شهروندان در مورد مسائل شهری امری است که باید جدی گرفت.سامانه مبتنی بر هوش مصنوعی می‌تواند از طریق تحلیل داده‌های شبکه‌های اجتماعی به احساسات و نظرات شهروندان در مورد مسائل شهری پاسخ دهد و مشارکت آنها در فرآیندهای تصمیم‌گیری شهری را ترویج کند. هوش مصنوعی با افزایش دقت تحلیل داده‌ها و بهینه‌سازی فرایندهای مختلف، می‌تواند به طراحی و مدیریت شهرها در جهت بهبود کیفیت زندگی شهروندان و مدیریت بهتر منابع شهری کمک کند.

7. پارکینگ هوشمند:
سیستم‌های پارکینگ هوشمند با استفاده از سنسورهای نصب‌شده در اطراف پارکینگ‌ها، به رانندگان کمک می‌کنند تا جای خالی برای پارک کردن خودروها را به‌سرعت پیدا کنند. این کار به کاهش زمان انتظار رانندگان و در نتیجه، به کاهش تراکم ترافیک و آلودگی هوا کمک می‌کند. یک اپلیکیشن پارکینگ هوشمند می‌تواند به رانندگان نشان دهد که کدام پارکینگ‌ها فعلاً خالی هستند یا در کدام‌ین مناتطق می توانند ماشین خود را پارک کنند.

8. پلیس هوشمند:
در شهرهای هوشمند، استفاده از هوش مصنوعی در سیستم‌های پلیس هوشمند به ارائه راهکارهای مبتنی بر داده و شواهد جهت مقابله با جرم و جنایت کمک می‌کند. در سنگاپور، سیستم دوربین‌ها و سنسورها به شناسایی فعالیت‌های مشکوک در سطوح شهری کمک می‌کنند. سیستم‌های پلیس هوشمند می‌توانند به طور خودکار به مقامات اعلام کنند که در یک منطقه ممنوعه فعالیت مشکوکی انجام شده است.

9. روشنایی هوشمند:
سیستم‌های روشنایی هوشمند می‌توانند مصرف انرژی خود را با انجام تنظیمات مختلف و بررسی وضع موجود بهینه کنند. این تکنولوژی می‌تواند به سنسورهای حرکت مجهز شده و به تنظیم روشنایی بر اساس نیازهای محیط و حضور افراد بپردازد که در عین حال به بالا بردن امنیت شهری نیز می تواند کمک کند.

 

 

این مقاله به وضوح نشان می‌دهد که هوش مصنوعی دارای نقش بسیار حیاتی در طراحی و مدیریت شهری است. با استفاده از قدرت تحلیل داده‌ها، پیش‌بینی‌ و بهینه‌سازی‌های مختلف، هوش مصنوعی می‌تواند به بهبود عملکرد شهرها و بهبود کیفیت زندگی ساکنان کمک کند. اما این مقاله تنها یک آغاز است و نشان می‌دهد که نیازمندی‌ها و فرصت‌های مرتبط با هوش مصنوعی در طراحی شهری بسیار گسترده‌تر از موارد مطرح شده در اینجا است.
به طور خاص، این مقاله نشان می‌دهد که مسئولان شهری، معماران و شهرسازان نیازمند تحقیقات و پژوهش‌های بیشتر در زمینه هوش مصنوعی هستند. زیرا هوش مصنوعی نه تنها می‌تواند در مسائل موجود مانند ترافیک، مدیریت زباله، امنیت شهری و مشارکت شهروندان کمک کند، بلکه می‌تواند در بسیاری از جوانب دیگر از طراحی شهری نیز مؤثر باشد که اینجا به آنها اشاره نشده است. بنابراین، مقامات شهری، معماران و شهرسازان نیازمند افزایش همکاری و هماهنگی با تحقیقات در حوزه هوش مصنوعی هستند. آن‌ها باید به دنبال فرصت‌های جدیدی بگردند که هوش مصنوعی می‌تواند در بهبود شهرها و افزایش کیفیت زندگی ساکنان مؤثر باشد. از توسعه سیستم‌های هوشمند تا بهینه‌سازی استفاده از منابع مختلف شهری، هوش مصنوعی می‌تواند به عنوان یک ابزار قدرتمند برای طراحی شهری مدرن و پایدار مورد استفاده قرار گیرد.

 

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

یادداشت