به گزارش صاحب دیوان، سال هاست که موضوع دسترس پذیری افراد معلول و نابینا به خدمات عمومی موجود در شهر تبریز همچون سایر شهرهای کشور، با مشکلات متعددی روبرو است. معابر عمومی، محیط شهر و ساختمان های اداری، بانک ها و مراکز خرید به گونه ای طراحی شده اند که مناسب معلولین جسمی نبوده و همراه در مراجعه به چنین مکان هایی با مشکلات مختلفی مواجه هستند.
در سال ۹۶ قانون 34 ماده ای مبنی بر حمایت از حقوق معلولین تصویب شد و مفاد آن در استان های مختلف اجرا می‌شود اما ماده 4 و 5 آن متاسفانه در شهر تبریز به درستی اجرا نمی گردد. طبق ماده 4 شهرداریها مکلفند تنها زمانی پروانه احداث و بازسازی و پایان کار را برای اماکن جدید الاحداث صادر نمایند که این ساختمانها و اماکن با کاربری عمومی از جمله مجتمعهای مسکونی، تجاری، اداری، درمانی و آموزشی طبق ضوابط و استانداردهای مصوب شورای عالی شهرسازی و معماری ایران، دسترسپذیری افراد دارای معلولیت را در نظر گرفته باشند. این در حالیست که بسیاری از این امکانی که اخیرا در شهر تبریز احداث و بهره‌برداری شده است، این ضوابط را رعایت نکرده‌اند.
در ماده 5 نیز وزارتخانه های راه و شهرسازی و کشور و شهرداری ها مکلف شدند حسب مورد نسبت به مناسب سازی و دسترس پذیری کلیه پایانهها، ایستگاهها، تأسیسات سامانهها و ناوگان حمل و نقل درونشهری و برونشهری، دسترس پذیری سامانه های حمل و نقل عمومی برای دسترسی منطبق با قوانین داخلی و استانداردهای بین المللی افراد دارای معلولیت اقدام کنند و امکان بهره مندی این افراد از ناوگان حمل و نقل زمینی، دریایی و هوایی را فراهم نمایند و کارکنان خود را جهت همیاری عملی و صحیح با مسافران دارای معلولیت، آموزش دهند. همچنین استفاده افراد دارای معلولیت شدید از سامانههای حمل و نقل ریلی و اتوبوسرانی درون شهری دولتی و عمومی رایگان و استفاده این افراد از سامانههای برونشهری ریلی، هوایی و دریایی دولتی و عمومی نیم بها باشد. در حالی که هیچ یک از اتوبوس های مسیر حمل و نقل داخل شهر تبریز (و بسیاری از شهرهای دیگر کشور) به این امکانات مجهز نبوده و متاسفانه افراد دارای معلولیت جسمی به هیچ عنوان قادر به استفاده از این خدمات شهری نیستند.
اخیرا شهرداری منطقه 9 طی برنامه‌ای اقدام به اجرای طرح مناسب‌سازی فضایی برای رفاه حال معلولان جسمی و نابینایان نموده است که هدف آن بهره‌مندی این گروه از شهروندان از محیطی امن و مناسب جهت پیاده روی و استفاده از فضای آزاد است. از جمله مهم‌ترین بخش از طرح مناسب‌سازی فضای شهری منطقه 9، بهسازی و بسترسازی معابر با استفاده از کفپوش‌هایی که مناسب نابینایان است، می‌باشد. این کفپوش‌ها به دو فرم شیاری و سکه‌ای به ابعاد 40 در 40 سانتی متر در فضایی به طول 350 متر انجام خواهد شد. در ادامه این طرح، بهسازی کفپوش های مسیر دیگری به طول 650 متر نیز انجام خواهد گرفت.
باید در نظر داشت که بهره‌مندی از فضای عمومی ویژه تمامی اقشار جامعه بوده و مدیریت شهری هر منطقه بایستی اقدامات لازم جهت مناسب سازی و بهسازی فضای شهری بخصوص معابر را به گونه انجام دهند که علاوه بر افراد عادی، معلولان جسمی و افراد نابینا نیز بتوانند از آن بهره مند گردند.
امید است که در راستاری این طرح، سایر مشکلات شهروندان عزیز نابینا و معلول جسمی نیز مورد بررسی قرار گیرد و در دستور کار مدیران و مسئولان این امر قرار داده شود تا این عزیزان نیز بتوانند همچون سایر اقشار جامعه از خدمات مختلف شهری برخوردار شوند.
رعنا باقری
