در سال ۱۸۱۷م. ژنرال الکسی پتروویچ یرمولوف (۱۸۶۱-۱۷۷۷م.) که بعد از عهدنامه گلستان از طرف تزار بهعنوان فرمانده کل ارتش گرجستان و مناطق قفقاز و همچنین سفیر فوقالعاده روسیه در دربار فتحعلیشاه انتخاب شده بود، بههمراه ۲۰۰ نفر برای دیدار با شاه بهسمت ایران حرکت میکند.
به او میگویند که از جمله آداب و رسومهای دربار ایران در دیدار با سفرای اروپایی این است که نمیتوانند با چکمه وارد دربار شوند و ملزم بهپوشیدن جوراب قرمز هستند.
یرمولوف میگوید ژنرال گاردن چون میخواست اعتماد حکومت ایران را جلب نماید، تن بههرکاری میداد، من که نه بهدنبال جاسوسی و نه منافع تجاری بودم چنین پیشنهادی را قبول نکردم.
مجلس ملاقات الکسی پتروویچ یرمولوف با فتحعلیشاه قاجار در سال ۱۸۱۷م. عباسمیرزا وقتی متوجه گستاخی یرمولوف میشود و میبیند نصایح و صحبتهایش با او در این خصوص نتیجهای ندارد. این گستاخی و جسارت را بیپاسخ نمیگذارد و تصمیم میگیرد که برخلاف رویه سابق که سفرا در داخل کاخ بهدیدار فتحعلیشاه وارد میشدند، مجلس دیدار یرمولوف با فتحعلیشاه را در حیاط کاخ برقرار کند.
از این فراتر این دیدار در حالی برگزار میشود که صندلی یرمولوف با فاصلهای دورتر از فتحعلیشاه و تخت فتحعلیشاه در مرتبهای بسیار بالاتر از معمول این دیدارها قرار داده میشود.
پینوشت:
یک:
تصویر اول: ملاقات یرمولوف با فتحعلیشاه در حیاط کاخ سلطنتی اردوگاه تابستانی واقع در سلطانیه است. که متاسفانه منبع اصلی آن مشخص نیست، اما این تصویر در صفحه ۸۰ کتاب زیر و شرح این ماجرا در صفحه ۸۴ آن آمده است.Алексией Петрович Ермолов, 1777-1861: биографический очерк. Aleksandr Sergeevich Ermolov. Изд. Имп. русскаго военно-ис-торическаго об-ва, 1912
دو:
تصویر دوم: ملاقات هیئت انگلیسی (سرجان مالکوم، سرهارفورد جونز، سرگور اوزلی) با فتحعلیشاه قاجار بهسال ۱۸۰۷م. است. این اثر کپی برگرفته از نقاشی دیواری بزرگ صف سلام در کاخ نگارستان است که توسط عبداللهخان نقاشباشی بهتصویر گرفته شده است. این کپی آبرنگ روی کاغذ در کتابخانه بریتانیا بهشماره BL3306588 موجود است.
سه:
درباره این واقع و آداب دیپلماتیک دربار فتحعلیشاه توصیه میکنم مقاله زیر را بخوانید.
Some Details of the General Yermolov’s Embassy in Persia (1817). Irène Natchkebia, January 2012; Iran and the Caucasus 16(2):205-216.۱۸ اردیبهشت ۱۴۰۲
مجید جلیسه
