سه شنبه, 20 آذر, 1403

پنجاه و پنجمین سالروز درگذشت صمد بهرنگی

امروز 9شهریور 1402 پنجاه و پنجمین سالروز درگذشت صمد بهرنگی است. در ادامه یادداشتی بخوانید در معرفی آموزگار آذربایحان…

صمد بهرنگی در دوم تیر ماه سال 1318 هجری شمسی در محله‏ی “چرنداب”، کوچه‏‏ی “اسکولیلر” به دنیا آمد و در کوچه‏ی “حمال‏آباد” همان محله بزرگ شد و به دبستان رفت. پس از پایان دوره‏ی سیکل اول در دبیرستان تربیت به دانشسر رفت و ضمن تحصیل با همکاری دو نفر از دوستانش، روزنامه دیواری به نام “خنده” منتشر کرد. خنده، با مقالات طنز و کنایه، اشتباهات مسئولان دانشسرا را منعکس می‏کرد. بعدها صمد با امضای “ص.آدام” طنزنویس زبردستی شد.

صمد بهرنگی پس از اتمام دانشسرای مقدماتی به تاریخ خرداد 1336 هجری شمسی، با فتخار معلم روستاهای آذربایجان شد. وی فولکلور، قصه‏ها و ترانه‏های عامیانه مردم را اززبان روستائیان شنید و یادداشت کرد. همزمان با تحقیق در مسائل تربیتی، حقایقی در مورد آموزش و پرورش فاش کرد. ضمن تدریس و نویسندگی، ششم متوسطه زا به صورت متفرقه گذراند و موفق به ورود به دانشکده‏ی ادبیات تبریز شد. در 12 اردیبهشت 1340 هجری شمسی در اعتصاب معلمان نقش موثری ایفا کرئ و در 24 شهریور 1341 هجری شمسی، در رشته‏ی زبان انگلیسی به اخذ لیسانس نائل گردید، اما همچنان در کلاس‏های اول تدریس می‏کرد. به علت برقراری رابطه‏ی عاطفی شدید بین او و دانش‏آموزان، بهرنگی را بیشتر دانش‏آموزان صمد عموجان می‏شناختند.
در سال 142 هجری شمسی و با نوشتن اولین کتاب به نام “پاره پاره”، برای اولین بار پای صمد بهرنگی به ساواک باز شد و وی طی چند روز از خدمت منفصل گردید. “پاره پاره” مجموعه‏ای از شعرهای آذربایجانی با معیارها و ارزش‏های متفاوت به امضای مستعار “ص.قارانقوش” و ناشر “ابن سینا” تبریز مورد استقبال شدید فرهنگیان و دانشجویان و مردم عادی قرار گرفت.بعد از این همه صمد را شناختند و نوشته‏های وی در مجلات و روزنامه‏های معتبر چاپ می‏شد. صمد بهرنگی تحقیقات فراوانی در زمینه‏ی زبان ترکی آذربایجانی انجام داد و دستور زبان آن را مشخص کرد.
صمد بهرنگی مبتکر روش آگاهی دادن به کودکان از طریق قصه در ایران زمین است. وی داستان‏های کودکانه را چنان زیبا و شیرین نوشت که بزرگترها نیز از خواندن قصه‏ها می‏توانند بهره‏مند گردند. از کتاب‏های قصه کودک بهرنگی می‏توان”اوادوز و کلاغ‏ها”، “اولدوز و عروسک سخنگو”، “کچل کفترباز”، “پسرک لبو فروش”، “ماهی سیاه کوچولو” و “تلخون” را نام برد. بهرنگی با آگاهی از این که باید مردم را نسبت به مسائل آگاه نماید، با همکاری چند تن از دوستانش، از تاریخ 5 مهر ماه 1344 هجری شمسی، انتشار اولین شماره روزنامه مهد آزادی آدینه را آغاز کرد که شماره 17 آن به تاریخ 18 شهریور 1345 هجری شمسی توقیف شد.
در اواخر عمر، دست‏خط‏هایی به زبان ترکی در مورد افسانه‏های آذربایجان به امانت نزد دوستش قرار داد و علت این کار تهدیدهای دائم از طرف رژیم وقت بود. مرگ صمد بهرنگی بسیار مشکوک و رازآمیز است و وی در اوایل شهریور 1347 هجری شمسی همراه با “حمزه فراهتی” که در آن زمان مقیم آلمان بود و در کودکی در محله “سامان میدانی” تبریز در کوچه “آیرانچیلار” ساکن بود، به مسافرت ارس رفت ولی پیکر غرق شده در آبش درروستای “شام گووالیک”، تا حوالی پاسگاه “کلاله” رفته بود. برادرش “اسد بهرنگی” و اعضای خانواده‏اش، جسم بی‏جان وی را از ارش گرفته به تبریز آوردند و در “قبرستان امامیه تبریز” به خاک سپردند.

رضوانه امامی‌پور

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

کانون تبلیغاتی آریانی
یادداشت