به گزارش صاحب دیوان، سال‌ها پیش وقتی نام شهر تبریز به زبان می‌آمد، آسمان آبی و هوای دل‌چسب و پاک آن اولین چیزی بود که به ذهن‌ها خطور می‌کرد. اما این روزها نه‌تنها دیگر آبی آسمان را نمی‌بینیم، بلکه زیبایی شهر نیز در مه غلیظ و کثیفی از دود و آلودگی محوشده، نه دیگر عینالی سر به فلک کشیده از پشت پنجره خانه‌ها به چشم می‌خورد و نه آبی از مهران چای زیبای آن جاری می‌شود. چه بر سر «قوجا تبریز» آمده که این روزها رنگ و لعاب آسمان و زمینش خاکستری شده است؟
ترافیک، این معضل بزرگ که خیابان‌های تبریز را تبدیل به پارکینگ کرده است؛ به بیست سال پیش که برگردیم، نه مترویی در تبریز بود و نه مسیر BRT راه‌اندازی شده بود، با این وجود برای رفتن از این سر تبریز به آن سوی شهر چند دقیقه بیشتر زمان نمی‌برد. اما این روزها خیابان‌های شهر همان خیابان‌های بیست سال پیش است اما دیگر پاسخگوی این حجم از خودروها نیست. با وجود راه‌اندازی مترو و خطوط BRT بازهم شاهد ترافیک‌های سنگین در سطح شهر و به سبب آن آلودگی بالای هوای تبریز هستیم. در سال ۹۶ در کلان‌شهر تبریز ۴۵۰ هزار خودرو تردد داشت ولی در حال حاضر این رقم به ۸۵۰ هزار خودرو افزایش یافته و دیگر معابر شهر تبریز ظرفیت این حجم از خودرو را ندارد.
بی توجهی دولت‌ها در ۱۰ سال گذشته به حمل‌ونقل عمومی نیز از دیگر عوامل تشدید ترافیک بشمار می‌رود. بر اساس قانون، دولت موظف به تأمین ۸۰ درصد سیستم حمل و نقل عمومی است اما در عمل این عدد بیش از ۳ درصد نبود. علاوه بر افزایش حجم خودروها در سطح شهر تبریز، در سال‌های اخیر شاهد افزایش مراکز درمانی و وضع قانون تبدیل واحدهای مسکونی به مطب و دفتر پزشکی و همچنین افزایش تعداد مدارس و آموزشگاه‌های مختلف در نقاط مختلف شهر بودیم اما متناسب با این افزایش، توسعه معابر شهری نسبت به گذشته رخ نداده و این موضوع باعث افزایش حجم ترافیک شهر شده است.
موضوع ترافیک در کلان‌شهرهایی همچون تبریز در دهه اخیر به دلایل مختلف جزو دغدغه‌های مدیریت شهری بوده و هست. البته باید قبول کرد برخی از مشکلات ناشی از قوانین بالادستی بوده و از اراده شهرداری هم خارج است.
موضوع ترافیک صرفاً بر شلوغی شهر تأثیر نگذاشته است و در سال‌های اخیر شاهد افزایش میزان آلودگی هوای شهر تبریز به دنبال افزایش ترافیک سطح شهری بوده‌ایم. هرساله، در فصل تابستان مردم از سراسر کشور بخصوص تهران به این شهر می‌آمدند تا از تمیزی و خنکی هوای آن لذت ببرند اما نه دیگر از خنکی تابستان آن خبری است نه از برف و زمستان زیبای تبریز. در 2-3 سال اخیر بارندگی‌های بهاری و زمستانی تا حدودی از شدت آلودگی هوا کم می‌کرد اما امسال شاهد خشکی هوا و عدم بارندگی بوده‌ایم. هیچ‌کس مسئولیت این تغییرات عجیب هوای تبریز را بر عهده نمی‌گیرد. گروهی معتقدند خشک شدن دریاچه ارومیه مانع ورود ابرهای باران‌زا به شهر تبریز می‌شود. اما چندین بار شاهد ابری شدن هوای تبریز در دی ماه بودیم اما دریغ از یک قطره باران و برف! مگر می‌شود در تمامی شهرهای آذربایجان شرقی بارندگی برف اتفاق بیفتد به جز شهر تبریز!
واقعاً چه بر سر این شهر نامدار ایران آوردند که این‌گونه تنها در گوشه‌ای رها شده است؟! تبریز شهر شهریار و پروین هاست. شهری که ستارخان و باقرخان را به خود دید. شهری که غیرت مردمش زبان زد خاص و عام است. این شهر در دو قرن اخیر مبدأ بسیاری از تحولات اجتماعی، فرهنگی و صنعتی در ایران بوده است و نقشی کلیدی در تحولاتی مانند انقلاب مشروطیت و انقلاب ۱۳۵۷ و مدرنیزه کردن و برخورد با دشمنان منطقه‌ای ایران داشته است. روا نیست که آنقدر بی‌اعتنایی و بی‌توجهی به این شهر تاریخی و زیبا شود.
رعنا باقری
