چهارشنبه, 21 آذر, 1403

تبریز بی بهره، از سفیران تبریزی الاصل یونسکو

فهیمه نظامیان / صاحب دیوان، پایگاه نخصصی تاریخ و فرهنگ آذربایجان / بیش از هفت دهه از عضویت کشورمان در یونسکو می گذرد. باعنایت به پشتوانه ی غنی فرهنگی و تمدنی ایران اسلامی، نمایندگی دائم جمهوری اسلامی ایران نزد سازمان تربیتی، علمی و فرهنگی ملل متحد (یونسکو) باید برای معرفی میراث غنی فرهنگی و مشاهیر کشورمان استفاده کرده و با حضور تاثیرگذار و فعال در شورا ها، کمیته ها و نشست های گوناگون این سازمان، با رصد تحولات علمی و فرهنگی جهانی از منافع ملی کشور پاسداری نماید.

تا کنون دو تن از تبریزیانی که دستی هم در ادبیات و فرهنگ داشته اند بعنوان سفیران کشورمان در این نهاد فرهنگی بسیار مهم بین المللی معرفی شده اند.دکتر غلامعلی رعدی آذرخشی اولین نماینده ایران در یونسکو که مدت هفده سال این سفارت را برعهده داشت و دکتر احمد پاکتچی که اخیرا به این سمت معرفی شده اند.پایگاه خبری صاحب دیوان بعنوان مرکز تخصصی تاریخ و فرهنگ آذربایجان ضمن اینکه نیم نگاهی متوقعانه از سفیر جدید ایران در یونسکو برای پاسداشت مقام فرهنگ غنی آذربایجان در محافل بین المللی دارد، ذیلا به درج بخش هایی از زندگی این دو نماینده می پردازد.

دکتر غلامعلی رعدی آذرخشی(آد رخشی) شاعر، ادیب، محقق و سیاستمدار در ۱۲۸۸ در محله ششگلان تبریز در خاندان افتخارلشگر متولد شد. وی تحصیلات ابتدایی خود را در تبریز آغاز کرد و بعد از اخذ دیپلم در ۱۳۰۶  برای ادامه تحصیل عازم تهران شد و در مدرسه عالی حقوق و علوم سیاسی ثبت نام کرد و در سال ۱۳۰۹ لیسانس خود را در علم حقوق دریافت کرد و به آذربایجان بازگشت شغل چند سال در تبریز به تدریس  ادبیات تاریخ و جغرافیا پرداخت و چند سال بعد به تهران منتقل شد و ریاست اداره انطباعات وزارت فرهنگ و مدیریت مجله تعلیم و تربیت به او محول گردید در سال ۱۳۱۴ که فرهنگستان ایران تاسیس شد با حفظ سمت به  ریاست دبیرخانه فرهنگستان انتخاب شد در سال ۱۳۱۵ علی اصغر حکمت وزیر فرهنگ وقت او را برای ادامه تحصیل به اروپا فرستاد و در کشور سوئیس دکترای حقوق را اخذ کرد در سال ۱۳۲۱ به ایران بازگشت و به عضویت فرهنگستان و مدیرکلی وزارت فرهنگ و استاد دانشگاه دعوت شد دکتر رعدی چندی به کارهای فرهنگی و ادبی اشتغال داشت مجدداً برای مطالعات زبان شناسی با سمت وابسته فرهنگی عازم انگلستان شد و  بعد از چند سال تحقیق در این زمینه به ایران بازگشت مدتی بازرسی فنی و مشاور عالی بود و بعد به ریاست اداره کل تعلیمات عالیه رسید و سرانجام نماینده و سفیر ایران در یونسکو شد وهفده سال در این سمت انجام وظیفه می‌کرد تا اینکه جای خود را به دکتر منوچهر اقبال داده به  تهران احضار شد در انتخابات سال ۱۳۴۲ به سمت سناتور انتصابی به مدت چهار سال تعیین شد رویه وی در مجلس و سخنرانی های او و انتقاد از برنامه های دولت موجب گردید که پس از اختتام دوره چهارم مجلس  به وی  کار فرهنگی داده شود از این رو به ریاست دانشکده ادبیات دانشگاه ملی( شهید بهشتی) منصوب گردید و تا پایان ۱۳۵۷ در آن شغل مستقر بود و سپس بازنشسته شد.

دکتر رعدی ضمن اینکه فاضل و شاعری توانا بود در ادبیات فارسی عربی انگلیسی و فرانسه صاحب‌نظر بود و از نوجوانی شعری می سرود و اشعارش از مضامین بدیع و سادگی و روانی برخوردار بود اما در قبال فرهنگ ترکی و زبان شعر ترکی نامهربان بود و گاها موضع گیری هایی داشت که نشان از عدم آگاهی وافی به حوزه وسیع فرهنگ آذربایجان و جایگاه ادبیات ترکی وی بود. وی در سال ۱۳۷۸ در تهران در بستر بیماری وفات یافت نگاه شاهکار شعری ماندگارترین اثر اوست از دیگر آثار او مجموعه اشعار پنج آینه،پرواز مرغ طوفان و مقالات بسیاری چون رستاخیز ادبی ایران، زبان پارسی و وحدت ملی ایران، امیر کبیر و شناخت جامعه.

دکتر احمد پاکتچی در خانواده‌ای از بازاریان تبریز به دنیا آمد که به تهران کوچیدند. وی کودکی خود را در محله نارمک تهران سپری کرد. او هم‌زمان با تحصیلات دوره ابتدایی و راهنمایی و دبیرستان، به فراگیری زبانهای متعدد پرداخت و چندین زبان خارجی را از جمله عربی، روسی، لهستانی، انگلیسی، ایتالیایی و فرانسوی فراگرفت.

همزمان با تحصیلات مدرسه، وی تحصیلات خود در علوم حوزوی را نیز نزد عمویش آیت الله محمد پاکتچی در تهران آغاز نمود و موفق شد تحصیلات حوزوی خود را تا مرحلهٔ خارج، نزد روحانیانی مانند آیت الله مرتضی شمس اردکانی پی بگیرد. احمد پاکتچی، در سال ۱۹۹۳ در مقطع دکتری رشتهٔ مطالعات ادیان در دانشگاه دولتی قزاقستان در شهر آلماتی فارغ‌التحصیل شد. سه سال بعد یعنی در سال ۱۹۹۶، وی دکترای خود را در رشتهٔ زبانشناسی تاریخی در همان دانشگاه در ایران به پایان رساند.

پاکتچی افزون بر تسلط بر زبان‌های فارسی و ترکی، با برخی از زیان‌های دیگر نیز آشنایی دارد. وی فراتر از کتاب‌ها و مقالات متعددی که به زبان فارسی به نگارش درآورده، به زبانهای انگلیسی، روسی، قرقیزی، و عربی نیز آثاری را تألیف نموده‌است.

به لحاظ سوابق اجرایی افزون بر مدیریت گروه‌های آموزشی- علمی در دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی، دکتر پاکت چی، ریاست حلقه نشانه‌شناسی تهران، مدیریت دفتر ایرانی دائرة المعارف انگلیسی‌زبان اسلامیکا با همکاری انتشارات بریل و ریاست پژوهشکده دانشنامه‌نگاری پژوهشگاه علوم انسانی و مدیر بخش فقه، علوم قرآنی و حدیث در دایره المعارف بزرگ اسلامی را نیز عهده‌دار بوده است.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

کانون تبلیغاتی آریانی
یادداشت