به گزارش صاحب دیوان، هوش مصنوعی (AI) توانایی پیشی گرفتن از پزشکان را در برخی وظایف، به ویژه در زمینه تشخیص بیماری نشان داده است. سیستمهای هوش مصنوعی در مطالعات مختلف با دقت تشخیصی پزشکان انسانی مطابقت دارند یا حتی از آنها پیشی میگیرند، به طوری که برخی از مدلهای هوش مصنوعی در 97 درصد موارد در ارزیابی بیماران عملکرد بهتری داشتهاند. علاوه بر این، یک بررسی سیستماتیک نشان داده است که توسعه هوش مصنوعی فعلی عملکرد تشخیصی قابل مقایسه با متخصصان پزشکی دارد. با وجود آنکه نزدیک به دو سوم پزشکان مزایای استفاده از هوش مصنوعی در مراقبتهای بهداشتی را مشاهده میکنند، نگرانیهایی در مورد تأثیر آن بر رابطه بیمار و پزشک دارند.
علیرغم پتانسیل هوش مصنوعی برای ارائه نتایج با کارایی بالا، نگرانیهایی در مورد اعتماد بیماران به هوش مصنوعی نیز وجود دارد، زیرا این باور وجود دارد که نیازهای پزشکی افراد منحصربهفرد است و نمیتوان در خصوص هر بیماری یا ناراحتی جسمانی با کمک فناوری هوش مصنوعی به آنها پرداخت.
بنابراین، درحالیکه هوش مصنوعی در حوزههای خاصی از مراقبتهای بهداشتی نویدبخش است، هنوز چالشهایی برای غلبه بر اعتمادسازی و اطمینان از ادغام مسئولانه و مؤثر آن در عمل پزشکی وجود دارد. هوش مصنوعی (AI) علیرغم مزایای بالقوه آن، محدودیتهایی در تشخیص پزشکی دارد. برخی از محدودیتهای هوش مصنوعی در تشخیص پزشکی عبارتاند از:
به نظارت انسانی نیاز دارد: سیستمهای هوش مصنوعی هنوز به نظارت انسانی نیاز دارند تا اطمینان لازم در خصوص صحت تشخیصها و توصیههای درمانی آن حاصل شود.
ممکن است متغیرهای محیطی را نادیده بگیرد: هوش مصنوعی هنوز قادر به در نظر گرفتن عوامل محیطی نیست؛ این عوامل ممکن است بر تصمیمگیری یک متخصص پزشکی در تشخیص و ارائه راهکارهای درمانی تأثیرگذار باشد.
عدم اطلاعات کافی در خصوص تمامی بیماریها: هوش مصنوعی میتواند اشتباه کند، بهخصوص زمانی که اطلاعات کافی در مورد بیماریهای خاص، عوامل جمعیتشناسی یا عوامل محیطی نداشته باشد.
پیچیدگیهای آموزشی: الگوریتمهای هوش مصنوعی اغلب با استفاده از دادههای آموزشی توسعه مییابند که ممکن است به سایر دادهها قابل تعمیم نباشد.
خطر ایجاد بیکاری: نگرانیهایی وجود دارد مبنی بر اینکه هوش مصنوعی ممکن است منجر به از بین رفتن شغل در بخش مراقبتهای بهداشتی شود.
علیرغم این محدودیتها، بررسیهایی که تاکنون صورت گرفته گواه این است که سیستم هوش مصنوعی در مکالمه با بیماران فرضی و فهرستبندی تشخیصهای احتمالی بر اساس سابقه پزشکی بیماران بهتر عمل میکند اما به شرطی که اطمینان حاصل شود که هوش مصنوعی با نظارت انسانی و با در نظر گرفتن عوامل اجتماعی و اخلاقی به طور مسئولانه و مؤثر استفاده میشود.
اخیراً از ربات چت بات که به AMIE معروف است، رونمایی شده که بر اساس یک مدل زبانی بزرگ توسعه یافته توسط گوگل ساخته شده و در تشخیص بیماریهای تنفسی و قلبی عروقی و غیره، از پزشکان دقیقتر است. این ربات در مقایسه با پزشکان انسانی، توانسته است مقدار مشابهی از اطلاعات را در طول مصاحبههای پزشکی به دست آورد و در همدردی با بیمار در رتبه بالاتری قرار بگیرد.
اما آیا دنیا برای استفاده از چت بات درمانگر آماده است؟ آلن کارتیکسالینگام، دانشمند تحقیقات بالینی در گوگل هلث معتقد است این اولین بار است که یک سیستم هوش مصنوعی مبتنی بر مکالمه برای گفتگوهای تشخیصی و گرفتن تاریخچه بالینی طراحی شده است. این ربات چت هنوز در مرحله آزمایشی است و فعلاً بر روی نمونه انسانی با مشکلات واقعی سلامتی آزمایش نشده است.
گروهی از محققین معتقدند که این چت بات حتی اگر در بخش مراقبتهای بالینی مورد استفاده قرار نگیرد، حداقل میتواند در دموکراتیک کردن مراقبتهای بهداشتی ایفای نقش کند.آدام رادمن، از هاروارد بوستون نیز معتقد است که این ربات مجهز به هوش مصنوعی میتواند مفید باشد، اما نباید جایگزین تعامل با پزشکان شود. امر پزشکی چیزی فراتر از جمعآوری اطلاعات بوده و روابط بین انسان و پزشک در پروسه درمان از اهمیت زیادی برخوردار است.
سیستم هوش مصنوعی مورد آزمایش در 6 تخصص پزشکی مورد بررسی قرار گرفت که از لحاظ دقت تشخیصی با پزشکان برابری میکرد. علاوه بر این موارد دیگری همچون صداقت، ادب، تعهد در مراقبت، ارائه توضیحات کافی در خصوص شرایط بیمار و نحوه درمان آن نیز بهتر عمل کرد.
به عنوان سخن پایانی باید گفت که تکنولوژی بخصوص هوش مصنوعی در حوزه پزشکی و تشخیص و درمان بیماریها با سرعت باور نکردنی در حال توسعه و پیشرفت است. اینکه در آینده نه چندان دور هوش مصنوعی تا چه حد خواهد توانست با پزشکان و متخصصان رقابت نماید تا جایگزین آنها شود، در هالهای از ابهام قرار دارد.
رعنا باقری
