آذربایجان در دوران سوم و چهارم زمین‌شناسی و در اثر دگرگونی‌های عظیم در پوسته‌ی زمین و حرکات کوه‌زایی و فعالیت‌های آتشفشانی شدید، از دل فرات ایران که دریایی بزرگ بوده، کوه‌های بلندی چون آرارات، قفقاز، زاگرسة سهند و سبلان سربرآوردند و اینگونه فلات آذربایجان در کنار فلات ایران، شکل. . .