تنها نماینده تئاتر آذربایجانشرقی در جشنواره فجر در گفتگو با همنوا:
حدود یک ماه پیش خبری منتشر شد و گزارشی نوشته شد مبنی بر این‌که جشنواره تئاتر استان آذربایجان شرقی، با وجود این‌که برگزار نشد و به دلیل تعلل انجمن نمایش فرصتی برای اجرای عمومیِ آثار باقی نماند، اداره کل ارشاد آذربایجان شرقی تصمیم گرفت با نظر هیئت داوران تعیین شده برای جشنواره، آثار ارسالی به دبیرخانه را داوری کرده و یک اثر را به عنوان اثر برگزیده به جشنواره‌ی تئاتر فجر معرفی کنند.
مدیر کل اداره فرهنگ و ارشاد استان نیز پیش‌تر در این خصوص گفته بود که به خاطر تعلل و فرصت‌سوزی‌های انجمن نمایش ناچار شدیم آثار ارسالی به جشنواره‌ای که برگزار نشد را به داوری بگذاریم و تأکید کرد کسانی که به رأی هیئت داوران اعتراض دارند می‌توانند آثار خود را شخصاً به جشنواره‌ی تئاتر فجر بفرستند تا مورد داوری و بازبینی قرار بگیرد.
در همین راستا وقتی آثار برگزیده‌ی استان‌ها برای جشنواره‌ی فجر را منتشر شد، نامی از استان آذربایجانشرقی در لیست ارائه‌شده نبود و این بدان معنی است که تعلل انجمن نمایش و عدم برگزاری جشنواره استانی تئاتر آذربایجان شرقی به صورت رسمی موجب شد تا آثار ارسالی مورد تائید نباشد و این رسمیت نداشتن یک جمله‌ی ساده نیست، هزاران معضل و مانع پسِ پشت این اتفاق به ظاهر ساده نهفته است و حکایت از سنگ‌اندازی‌های بسیار، دو دستگی و نبود اتحاد و برنامه‌ریزی و هزاران هزار «نبود» دیگر است.
اما در این میان کسانی هم بودند که به شکل مستقل آثار خود را به جشنواره تئاتر فجر فرستادند و به بخش نهایی این جشنواره راه پیدا کردند. «بیز اوچ نفر» نام نمایش خیابانی محمد یوسفی‌زاده، کارگردان مرندی است که توانست نام آذربایجان شرقی را در لیست آثار نهایی جشنواره درج کند. این اتفاق خوب بهانه‌ای شد تا پای صحبت‌های محمد یوسفی‌زاده که یکی از فعال‌ترین تئاتری‌های استان است بنشینیم.
یوسفی‌زاده در گفتگو با همنوا در خصوص اتفاقاتی که برای جشنواره‌ی تئاتر استانی افتاده، می‌گوید: «چند سالی است که من در جشنواره‌ی تئاتر استانی شرکت نمی‌کنم و مستقیم و مستقل در تمام جشنواره‌ها شرکت کرده‌ام. متأسفانه یا خوشبختانه عضو شورای سیاستگذاری جشنواره‌ی استانی بودم. مهرماه به جلسه دعوت شدیم و شش جلسه‌ی پیاپی برگزار شد ولی خبری منتشر نشد بعد از گذشت دو ماه از تعیین دبیر جشنواره یک فراخوان منتشر شد که باید کارها 10 روزه برای جشنواره‌ی فجر معرفی شوند. من نمی‌دانم این جناح‌بندی‌ها در تئاتر کی قرار است تمام شود؟ من امیدوارم عزیزانی که به عنوان اعضای هیئت مدیره‌ی انجمن نمایش انتخاب می‌شوند، نمایندگان اهالی تئاتر استان باشند و اداره کل فرهنگ و ارشاد نیز از آن‌ها حمایت کند. باز هم امیدوارم که از سال بعد دیگر شاهد برگزاری 10 روزه‌ی جشنواره‌ی تئاتر استان نباشیم.»
یوسفی‌زاده همچنین از مشکلات تئاتر در شهرهای کوچک استان می‌گوید: «مشکلات آن‌قدر هستند که نمی‌دانم از کدام بگویم. اما به عنوان اولین مشکل ما تئاتری‌ها در مرند و دیگر شهرستان‌ها می‌توانم غریب بودن مدیران و مسئولان با واژه‌ای به نام تئاتر را مطرح کنم. همه فکر می‌کنند تنها مرجع متولی برای تئاتر، اداره‌ی ارشاد است و در هر مراجعه ما را به این اداره می‌فرستند اما تا جایی که من اطلاع دارم تمام نهاد ردیف بودجه‌ای برای فرهنگ و هنر دارند و نمی‌دانم این بودجه کجا خرج می‌شود.»
وی می‌افزاید: «از طرف دیگر ما در خودِ اداره ارشاد نیز در حوزه‌ی تئاتر مشکلات عدیده‌ای داریم. یکی از اساسی‌ترین مشکلاتی که همواره گفته‌ام و دیگر به نظر خودم هم تکرار آن خنده‌دار می‌آید این است که چرا پلاتو تئاتر مرند تجهیز نمی‌شود؟ از چه کسی باید پیگیری کنیم؟ صندلی، دیمر و سیستم گرمایشی و سرمایشی ابتدایی‌ترین نیازهایی هستند که ما از آن محرومیم و با وجود این‌که مدیر اداره ارشاد مرند، شاید هر هفته یک نامه در این خصوص برای اداره کل می‌فرستد اما متاسفانه تاکنون نتیجهای به دنبال نداشته است.»
دبیر جشنواره‌ی تئاتر جوان مرند می‌گوید: «بهمن ماه قرار است در این شهر جشنواره برگزار شود، باید مدیران بیایند و ببینند که بچه‌ها چطور و در چه شرایطی در حال تمرین هستند. یک سیستم برای گرم کردن پلاتو وجود ندارد.»
گفتنی است جشنواره تئاتر جوان سه سال بود که در تعطیلی به سر می‌برد و یوسفی‌زاده معتقد است که اگر تئاتری‌های این شهرو خیرین فرهنگی هنری نبودند این جشنواره تا 30 سال دیگر هم احیا نمی‌شد.
وی می‌گوید: « هر چقدر از مشکلات تئاتر شهرستان‌ها بگوییم کم است. ما داریم این‌جا با چنگ و دندان می‌جنگیم تا یک کار تئاتر اجرا شود و شاید اگر کار نکنیم هیچ مسئولی سراغ ما را نخواهد گرفت.»
پیش از این بارها مسئله‌ی آموزش تئاتر در شهرستان‌ها به عنوان یکی از معضلات مطرح شده است. این دانش‌آموخته‌ی تئاتر در این خصوص می‌گوید: « کلمه‌ی استاد و مدرس، واژه‌ای نیست که هر کسی بتواند آن را یدک بکشد، مخصوصاً اگر این واژه در خصوص تدریس و آموزش تئاتر و هنر باشد. یکی از معضلات شهر مرند همین بحث آموزش است. متأسفانه و متأسفانه هر بزرگواری که از راه می‌رسد در این شهر مشغول تدریس هنر است و من احساس می‌کنم در یک بیراهه هستیم. من تا همین امروز در این خصوص اعتراضی نکرده‌ام و امیدوارم انتخابات انجمن نمایش استان زودتر انجام شود و تکلیف انجمن شهر مشخص شود تا بتوانیم این وضعیت را ساماندهی کنیم، چون آموزش‌های غلط دارند آینده‌ی تئاتر مرند را به خطر می‌اندازند. »
یوسفی‌زاده در خصوص نمایش «بیز اوچ نفر» که به جشنواره‌ی فجر راه یافته نیز توضیح می‌دهد: «این نمایش درباره‌ی سه مرزبانی است که در سال 1320 در مقابل ارتش شوروی سابق 48 ساعت ایستادگی کردند. البته من یک دیدگاه کلی به شهدای مرزبانی ایران داشته‌ام و اثری است که به صورت فرم و موسیقی کار شده است و امدیوارم نماینده‌ی خوبی باشم.»
محمد یوسفی‌زاده از مدیران و مسئولان فرهنگی و هنری محلی گله‌مند است و می‌گوید: «ما که هرگز از نظر مالی حمایتی از طرف مسئولان ندیده‌ایم اما دست‌کم انتظار داشتم به خاطر راهیابی به جشنواره‌ی فجر یک پیام به من بزنند یا خبر کوتاهی کار شود برای ما که با دست خالی تئاتر کار می‌کنیم و در جشنواره‌ها شرکت می‌کنیم. اگر مسئولان یک قدم برای ما بردارند ما با 10 قدم محبت آن‌ها را جبران می‌کنیم.
همنوا / پری اشتری
