صاحب دیوان / میدان مقصودیه یکی از معروفترین مکانهای شهر تبریز چه در گذشته و چه در حال حاضر میباشد. اهمیت این میدان برای محله نوبر مانند اهمیت قورد میدانی برای محله خیابان و سامان میدانی برای محله دوهچی است. شهرت عمده این میدان بیشتر به دلیل وجود مسجد میدان مقصودیه در آن است. این مسجد که در بخش مساجد نوبر به معرفی بیشتر آن پرداخته خواهد شد، یکی از زیباترین و مهمترین مساجد تاریخی تبریز است.
نام مقصودیه به این دلیل بر این منطقه از شهر تبریز اطلاق شده است که مقصودبیگ فرزند حسن پادشاه آققویونلو عمارتی به همین نام را در این منطقه بنا کرده بود. (ایوب نیکنام لاله، تبریز در گذر تاریخ، ص 98) علاوه بر آن، وجود خانههای قدیمی و مجلل بیشمار در منطقه مقصودیه، یکی دیگر از دلایل شهرت این مکان محسوب میشود.
این میدان به شکل چهارراهی است که در گوشه جنوب غربی آن مسجد مقصودیه معروف به مسجد میدان قرار دارد. مسیر غربی-شرقی میدان مقصودیه کوچه میناساز است که از قبرستانی در محله مهادمهین شروع و به کوچه صدر در شرق منتهی میشود. در این کوچه و در غرب میدان مقصودیه مسجد میناساز قرار گرفته است.
در نقشه دارالسطنه، علاوه بر مسجد مقصودیه، چهار بنای دیگر نیز در این میدان به چشم میخورد. نخست، حمام کدخداباشی در گوشه شمال غربی و روبروی مسجد مقصودیه، دوم، مقبره پیر در گوشه شمال شرقی و روبروی حمام کدخداباشی، و در نهایت حمام حاجی محمدصالح در گوشه جنوب شرقی آن و کمی پایین تر از مسجد میدان. در کنار حمام حاجی محمد صالح بازارچهای دیده میشود که به مسجد مدینه ختم شده است. این بازارچه به عنوان گذرگاه جنوبی میدان مقصودیه محسوب میشود که پس از رسیدن به میدان مدینه به دو بخش تقسیم شده است؛ یک مسیر به سمت مسجد حاج غفار و مسیر دیگر به سمت باغ شمال امتداد مییابد.
در مسیر اول و در گوشه شمال غرب باغ شمال مسجدی به اسم حاج احمد واقع شده بود که صد البته متفاوت از مسجد حاج احمد محله خیابان است. اما مسیر دوم پس از گذر از مسجد حاج غفار به سمت جنوب شهر امتداد مییابد و در این مسیر دو مسجد معروف دیگر محله نوبر وافع شدهاند که اولی مسجد حاجی اسماعیل و دومی مسجد حاجی جبار است. امتداد این مسیر در نهایت به منطقه قدیمی «یانیق» یا «یانوق» میرسد که به معنی «منطقه سوخته» میباشد. اماکوچه شمالی این میدان به سمت میدان ساعت امتداد و در این مسیر از کنار مسجد کدخداباشی عبور و به خیابان امام منتهی میشود. در نقشه دارالسلطنه تبریز این کوچه در نهایت به دروازه نوبر میرسد و بنابراین به عنوان مهمترین گذرگاه اهالی محله نوبر برای ورود به داخل باروی قدیمی تبریز محسوب میشده است.
