پنجشنبه, 1 آذر, 1403

تصاویر منتشر نشده از رجال قاجار

آلبومی نفیس و منتشر نشده از رجال دوره ناصری قاجار تقدیم علاقمندان تاریخ و فرهنگ ایران

 


حسنعلی خان امیرنظام گروسی:

سیاستمدار٬ ادیب و خوشنویس دوره قاجار است.

حسنعلی خان امیر نظام از خانواده بزرگ ایل کبودوند در سال 1236 (ه ق) در بیجار از توابع کردستان به دنیا آمد امیرنظام از هشت سالگی تا هجده سالگی به تحصیل پرداخت و فارسی و عربی و تاریخ ادبیات را فرا گرفت و در نقد اشعار کوردی و فارسی و عربی و ظبط تواریخ و انشا و حسن خط به مقام عالی رسید . او شخصی عارف و دانشمند و خطاط و از جمله نویسندگان زبر دست و ماهری بود.

امیر نظام حاکم و والی بیشتر شهر های ایران از جمله : آذربایجان ،کردستان ،  باختران ، همدان ، نهاوند ، توسیرکان ، کرمان و .. بود .
امیر نظام مردی دانشمند و دانشدوست و باذوق و پرمایه و بلیغ بود . هنر بزرگ او در ساده نویسی بود از جمله یادگارهای امیر نظام چاپ کلیله و دمنه است . این کتاب را به اشاره او و به وسیله حاج وکیل اعتمادالممالک تصحیح گردیده و سپس به خط میرزا باقر فخرالکتاب و به نفقه خود امیر نظام چاپ شده است .

از جمله مکتوبات او میتوان از : منشات ، پند نامه یحیویه ، نامه های دیوانی نام برد .


 

مظفرالدین میرزا ولیعهد در زمانی که در تبریز بود.

 


 

محمدتقی سپهر کاشانی (1216-1297ق)، ملقب به لسان‌الملک، مورخ، ادیب، شاعر عصر قاجار، نویسنده ناسخ التواریخ

او در سال 1216ق در کاشان متولد شد.تحصیلات خود را در همان شهر به انجام رسانید. وى از مورخان، ادیبان و شاعران عصر قاجار است که عمده شهرت او به خاطر تألیف کتاب “ناسخ التواریخ” است.

مى‌گویند سپهر قصیده‌اى در مدح ملک الشعراى صبا سرود و چون ملک الشعرا طبع وى را آماده دید وى را تشویق کرد و دختر خود را به همسرى وى درآورد و با پسر خویش به کاشان فرستاد و میرزا محمدتقى تا وفات ملک الشعراء در کاشان بود تا پس از درگذشت او با پسرش، محمدحسین خان عندلیب، به تهران آمد پس از چندى به کاشان بازگشت و به دستگاه شاهزاده محمود میرزا، حاکم نهاوند و مضافات راه یافت و دیوانى در مدح او ساخت.

در 1250 در رکاب فتحعلى شاه به فارس رفت و پس از آن به کاشان بازگشت.در زمان محمد شاه، سپهر به تهران احضار و به منصب استیفا گمارده شد. بعد از جلوس ناصرالدین شاه، مأمور کاشان و تا سال 1267ه.ق در آنجا بود و هنگام مراجعت ناصرالدین شاه از عراق و اصفهان در رکاب وى به تهران بازگشت. در دربار ناصرالدین شاه خواندن دستخط هاى شاه و فرامین او بر شغل سابق وى افزوده شد و در سال 1272 لقب لسان الملک یافت و بعدها جزء اعضاى مصلحت خانه درآمد. در سال 1291 ه.ق که اعتضاد السلطنة ریاست اداره “تربیت مجالس تنظیمات حسنه در ولایات ممالک محروسه” را یافت، سپهر مستوفى اول شد و به لقب خانى مفتخر گردید تا آنکه در ربیع‌الآخر سال 1297ق برابر با برابر با ۱۰ فروردین ۱۲۵۹ش در تهران درگذشت و جنازه‌اش به نجف اشرف حمل و در آنجا به خاک سپرده شد.


فرهاد میرزای قاجار، ملقب به معتمدالدوله، فرزند پانزدهم عباس میرزا، فرزند فتحعلی‌شاه قاجار است که از ادیبان، شاعران، مجتهدان و رجال سیاسی قرن سیزدهم هجری، به شمار می‌آید. فرهاد میرزا علاوه بر مناصب حکومتی، دارای شخصیت علمی و فرهنگی بوده و آثار چندی از خود به جای گذاشته و خدماتی از جمله اقدامات عمرانی چشمگیری در آستان کاظمین به عمل آورده است.
وی در مقبره فرهادیه در باب المراد آستان کاظمین (علیهما‌السّلام)، به خاک سپرده شده است.

از فرهاد میرزا، چند تالیف علمی و ادبی به‌جا مانده است که از مهم‌ترین آنها، می‌توان به آثار زیر اشاره کرد:
۱. قمقام زَخّار و صمصام تَبّار: این اثر، تحقیقی است در مقتل امام حسین (علیه‌السّلام) و شهدای کربلا که از کودکی تا شهادت امام (علیه‌السّلام) را شامل می‌شود. معتمدالدوله در این کتاب، تعدادی از مرثیه‌های عربی و فارسی را درباره شهادت امام حسین (علیه‌السّلام)، جمع‌آوری کرده است.
۲. هدایة السبیل وکفایة البدیل: این کتاب، سفرنامه حج معتمدالدوله است.
۳. روزنامه سفر فارس: سفرنامه وی به فارس است.
۴. جام جم: ترجمه اثری جغرافیایی از ویلیام پیناک که فرهاد میرزا، آن را به ناصرالدین‌شاه تقدیم کرده است.
۵. فرهنگ جغرافیایی ایران.
۶. نصاب انگلیسی به فارسی: شامل دو هزار کلمه.
۷. زنبیل: اثری ادبی به سبک کشکول شیخ بهایی.
۸. کنز الحساب: ترجمه خلاصة الحساب شیخ بهایی.
۹. دیوان شعر.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

کانون تبلیغاتی آریانی
یادداشت