به‌گزارش صاحب دیوان، احمد حمزه‌زاده ضمن اشاره به ظرفیت غنی «تپه چمن لیلان» برای کاوش‌های باستان‌شناسی گفت: منطقه لیلان به دلیل غنی بودن تپه‌های مختلف برای انجام تحقیق و کاوش باستان‌شناسی و کشفیات مختلفی که در سال‌های اخیر در این مناطق انجام گرفته، همچون یافته‌های مسی دنیا که در حوزه یافته‌های باستان‌شناسی بی‌نظیر است، فرصت خوبی را برای ایجاد موزه باستان‌شناسی در این منطقه ایجاد نموده است.
مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی آذربایجان‌شرقی ادامه داد: بسیاری از یافته‌ها در منطقه هوراند که چندین هزار سال قدمت دارند، انگیزه بالایی را برای تداوم کاوش‌های باستان‌شناسی در این منطقه فراهم ایجاد کرده است.
وی بیان کرد: طبق وعده‌ای رئیس پژوهشگاه کل کشور داده است، هدف از ایجاد موزه باستان‌شناسی در منطقه لیلان جمع‌آوری یافته‌های باستان‌شناسی از محوطه تاریخی این شهرستان در کنار یکدیگر به منظور مشاهده علاقمندان به این حوزه می‌باشد.
لِیلان، در ۲۰ کیلومتری جنوب‌شرق شهر ملکان در استان آذربایجان شرقی قرار دارد. در سال‌های اخیر هم با توجه به باستانی بودن منطقه، کاوشگران و مورخان بسیاری در محل شهر باستانی لیلان مشغول به تحقیق و جستجو شده‌اند.
بیشتر کاوش‌های باستان شناسی در تپه‌های این منطقه انجام گ فته است. تپه‌های فراوانی در این منطقه وجود دارد که حدود ۴۶ مورد از آنها در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است که قدمت آنها مربوط به دوره اشکانی ساسانی می‌باشد. از جمله این تپه‌ها می‌توان به تپه جمشید، تپه زمان، قره تپه، تپه لیلان 1 و 2، تپه چوپان 1، تپه قبرستان گالا، احمد تپه، قوشا تپه، تپه حاج فتح الله، قره تپه، تپه اسماعیل، تپه چمن، تپه الله قلی و تپه خان اشاره نمود.
کاوش‌های صورت گرفته در تپه چمن‌لیلان این موضوع را روشن ساخت که این محوطه به همراه محوطه همجوار آن یعنی تپه الله‌قلی لیلان، از جمله قدیمی‌ترین روستاهای نوسنگی آذربایجان ایران هستند. مهمترین یافته تپه چمن بقایای تدفین دو اسکلت انسانی در قدیمی‌ترین فاز معماری به همراه ۱۲ قطعه مسی به عنوان هدایای تدفینی و نیز مهره‌های فراوان به عنوان گردن آویز بود که در نوع خود در دوره نوسنگی بی‌نظیر هستند. فلاخن‌های گلی و سفالی نیز از دیگر یافته‌های این تپه بشمار می‌روند. در کاوش تپه چمن‌لیلان نیز شواهد فراوانی از آثار دوره نوسنگی از جمله تعداد ۴ کوره پخت سفال، تدفین‌های نوسنگی، فازهای مختلف معماری خشتی و چینه‌ای از جمله معماری‌های راست‌گوشه با خشت‌های پلانو – کانوکس سیگاری شکل به دست آمده است.
