“میرزا علی آقا ثقهالاسلام” فرزند م”یرزا موسی” در سال 1238 هجری شمسی در شهر تبریز متولد شد و در جوانی به تحصیل علوم شرعی پرداخت و سپس با سفر به عتبات عالیات به تکمیل معارف خود پرداخت و به درجهی اجتهاد رسید. وی پس از آغاز انقلاب مشروطه خود را در صف مشروطهخواهان قرار داد و در انجمن ایالتی با مشروطهطلبان همکاری نمود. پس از این که تبریز به دست روسها افتاد، وی با فتوای خود، مجاهدین را به دفاع دعوت کرد. وی هنگام سرازیر شدن لشگریان روس به تبریز، به هیچ کنسولگریای پناهنده نشد و روسها به علت مخالفت وی با خواست آنان مبنی بر امضاء نامهای با این محتوا که جنگ را مردم تبریز شروع کردهاند و گناه کشتهشدگان به گردن آنها میباشد، او را دستگیر و در روز عاشورای سال 1330 هجری قمری مصادف با دهم دی ماه 1290 هجری شمسی، در محل کنونی تالار دانشسرای تربیت معلم (تالار شهید مدنی) با هفت تن دیگر به دار زدند. مرقد این شهید بزرگوار در حیاط مقبرهالشعرا واقع شده است.
ایشان از آزادیخواهان به نام عصر مشروطیت بودند که در تاریخ نهم دی ماه سال 1290 هجری شمسی مقارن با روز عاشورای سال 1330 هجری قمری، در شهر تبریز توسط متجاوزان روسی به دار آویخته شد. وی همواره از افراط و تفریط در مسائل سیاسی دوری میکرد. در جریان بمباران شورای ملی و آغاز دوران استبداد صغیر که تبریز در برابر حکومت “محمدعلی شاه” مقاومت میکرد، وی رویهای معتدل داشت و واسطهی بین حکومت مرکزی و انجمن ایالتی آذربایجان در تبریز بود.
رضوانه امامی‌پور
