9 دی 1290 شمسی- سالروز به دار کشیدن #ثقه_الاسلام است. پس از اشغال تبریز بدست قشون روس، روس‌ها از ثقةالاسلام خواستند که به کنسولگری روسیه در تبریز بیاید. با آن‌که کنسول عثمانی به او هشدار داده بود، ثقةالاسلام از مخفی شدن و پناهندگی در کنسولگری عثمانی سر باز زد و به کنسولگری روسیه رفت. در آن جا از او خواستند که بنویسد که آغازکننده جنگ مجاهدان بوده‌اند ولی ثقةالاسلام از این کار خودداری کرد و گفت روس‌ها جنگ را شروع کرده‌اند. پس از آن او را همراه هفت تن دیگر در روز عاشورا به‌دار کشیدند. مأمور دولتی که مأمور به دار کشیدن این افراد بود از این کار امتناع کرد و در نتیجه مأموران روسی او را نیز به جرم همکاری با مجاهدان به پای چوبه دار بردند.
و اما پس از انقلاب اکتبر روسیه، دولت شوروی هیئتی را به تبریز اعزام کرد و به عنوان عذرخواهی، دسته‌گلی بر مزار وی گذاشتند.
مزار چنین انسان عالیقدری در مقبره الشعرای تبریز است، انسانی که نه تنها فلسفه زندگی که فلسفه مرگ را تیز یک گام ارتقا بخشید. و اکنون نمی گویم که اگر او در جایی به غیر از ایران به دنیا می آمد، سرنوشت دیگری می یافت ولی می گویم که اگر در جای دیگری از دنیا به افتخار چنین مرگی دست می یافت، می توانست اسطوره دیگری برای آن سرزمین بیافریند. به عبارتی، گرچه زندگی (مبارزه و مشروطه خواهی) و مرگ وی (به دار کشیده شدن در روز عاشورا آن هم توسط ایادی بیگانه) او را به نهایت جایگاهی که یک انسان می توانست و می تواند به آن دست پیدا کند، دست یافته است ولی بدون تردید چنین جایگاهی می توانست به ارتقای جایگاه یک سرزمین هم کمک کند.
و اکنون این مزار-عکس منتشر شده- جایگاه مزار چنین انسانی است!!! واقعا شرم باد بر تمامی مدیران و مسئولین که این چنین نامی از خود در حافظه مردم و تاریخ این سرزمین به یادگار می گذارند. یاد آنها در تمامی طول تاریخ به همراه ننگ و شرم خواهد بود.
تصویر 1: مزار فعلی شهید ثقه الاسلام در مقبره الشعرای تبریز. عکس از: رضا همراز.
تصویر 2: به دار کشیده شده گان در روز عاشورا
تصویر 3: شهید ثقه الاسلام
علی حامد ایمان
