به گزارش صاحب دیوان، این کتاب یا سفرنامه که یکی از آثار عصر ناصری است؛ گزارش سفر عبدالعلی ادیب الملک به آذربایجان برای رسیدگی به موضوعی مالی در سال ۱۲۷۳ و ۱۲۷۴ هجری قمری است. حضور ادیب الملک در ایام محرم در تبریز موجب شده است وی گزارشی از مجالسی که شرکت کرده ارائه نماید جالب آنکه در این ایام زمین لرزههایی تبریز را هم می لرزانده است.
سفرنامه دافع الغرور برای مطالعات آذربایجان پژوهی اهمیت ویژه ای دارد که لزومی به بازگویی آن نیست، لیکن گزارش روزهای محرم آن برای مطالعات محرم پژوهی در آذربایجان و بررسی مؤلفه‌های هویت ملی و شیعی بسیار اهمیت دارد. از آنجایی که مؤلف خود ادیب و از خاندان علم و ادب مراغه بوده ، علاوه بر اشعار روضه خوان‌های تبریزی از اشعار خود هـم بـه مناسبت نقل کرده است.
در بخشی از کتاب دافع الغرور که با تصحیح ایرج افشار منتشر شده بود می‌خوانیم:
صبح غره ی محرم الحرام بعد از اتمام نماز و تعقیبات و زیارات و دعاگونی وجود مسعود مبارک سرکار اعلی حضرت اقدس شهریاری روحنا فداه روضه خوانها رسیدند و در پای منبر جناب سیدالشهدا عليه التحية و الثناء آرمیدند.
بعد از صرف چای و قهوه غلیان کشیدند تا مجمع مصیبت منعقد گردید و از خارج و داخل همه کس رسید.
جناب آخوند ملا اسدالله با جامه ی سیاه و هزار ناله و آه به منبر برآمده گویا به این زبان ذاکر بود و با اندوه و کدورت مجادر میگفت.
برای مطالعه کامل این کتاب کلیک کنید:
