حفاظت، مرمت و ساماندهی پنج اثر شاخص تاریخی استان را طی سال ۹۹ تا ۱۴۰۰ در دستور کار خود قرار داد.
حفاظت و صیانت از آثار و ابنیه تاریخی یکی از نیازمندی‌های امروز کشورهای مختلف برای پشتوانه سازی هویتی و فرهنگی فرداست و آذربایجان شرقی با برخورداری از تاریخ چندین هزارساله، جغرافیای طبیعی، انسانی، سیاسی و فرهنگی پراهمیت در این حوزه پیشرو است.
به گزارش صاحب دیوان به نقل از روابط عمومی اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی آذربایجان شرقی در راستای اهداف صیانتی و حفاظتی خود در حوزه میراث‌فرهنگی طی سال ۹۹ مرمت، حفاظت، بازسازی و ساماندهی ۳۴ اثر ارزشمند و تاریخی استان را در دستور کار قرار داد که در این راستا می‌توان به حفاظت، مرمت، بازسازی و کاوش آثاری از جمله مجموعه تاریخی ربع رشیدی، مجموعه حسن پادشاه، مقبره چهار منار و بازار تاریخی تبریز و همچنین مرمت و ساماندهی مجموعه شیخ شهاب‌الدین اهری اشاره کرد.
همچنین مستندنگاری سنگ‌قبرهای دوره اسلامی شهرستان اهر و جمع‌آوری در محوطه بنای تاریخی قاسم خان اهری و نیز مستندنگاری سنگ‌قبرهای دوره اسلامی شهرستان ورزقان و جمع‌آوری در محوطه بنای تاریخی امیر ارشد برای راه‌اندازی موزه سنگ از دیگر اقدامات انجام شده از سوی اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی آذربایجان شرقی در سال ۹۹ است.
انجام مطالعات پیوسته و تخصصی در مورد برخی از مناطق و آثار تاریخی استان را می‌توان از دیگر اقدامات ویژه این اداره‌کل در سال ۹۹ عنوان کرد، در سالی که گذشت، مطالعات اولیه و تهیه طرح برای مجموعه فرهنگی تاریخی غازانیه و اخذ مجوز کاوش برای تعیین عرصه و پیشنهاد حریم و همچنین مطالعه و جمع‌آوری اطلاعات پایه برای کتیبه‌های تاریخی پیش از اسلام موجود در استان به منظور ارائه طرح، ساماندهی و حفاظت انجام شد.
اجرای برنامه گمانه‌زنی به منظور تعیین عرصه و پیشنهاد حریم برای محوطه تاریخی آغچه ریش چاراویماق و الله قلی تپه سی شهر لیلان از توابع شهرستان ملکان و همچنین ادامه کاوش شهر تاریخی اوجان واقع در شهرستان بستان‌آباد و ساماندهی مجدد ترانشه‌های کاوش شده در ربع رشیدی تبریز به منظور جلوگیری از تخریب معماری‌های مکشوفه در سال‌های گذشته، انجام شد.
از جمله اقدامات مهم و مؤثر در حفظ آثار تاریخی و فرهنگی، ثبت آن‌ها در فهرست آثار ملی است که در این راستا اداره‌کل میراث‌فرهنگی استان طی سال ۹۹ اقدام به ثبت ملی ۵۵ اثر تاریخی، فرهنگی، طبیعی کرده است که از این میان، ۱۷ اثر ثبت‌شده متعلق به بناهای تاریخی (آثار غیرمنقول)، ۱۱ اثر متعلق به آثار منقول، ۱۳ اثر طبیعی، ۱۴ اثر معنوی و در حوزه حریم آثار تاریخی نیز حرائم ۱۷ اثر تعیین شده است.
حفاظت، مرمت و ساماندهی ۱۹۳ قلم شی تاریخی و فرهنگی آذربایجان شرقی در سال ۹۹
موزه‌ها، ابزاری مهم برای تبادل و غنی‌سازی فرهنگ‌ها میان جوامع است از این‌رو با توجه به اهمیت و ارزش محتوایی آثار موجود در موزه‌های تحت پوشش اداره‌کل و ایجاد بستر مناسب برای بازدیدهای کیفی، اقداماتی نوین در تمام موزه‌های آذربایجان شرقی طی سال گذشته انجام شده است.
در این راستا تمام موزه‌های تحت پوشش اداره‌کل میراث‌فرهنگی آذربایجان شرقی به سیستم‌های الکترونیکی و حفاظتی مجهز شدند، بر همین اساس طبق آمارهای ثبتی در سال گذشته ۵۱ هزار و ۷۰۳ بازدید از موزه‌ها و محوطه‌های تاریخی استان انجام شده است.
از جمله موزه‌های مجهز شده به بلیت الکترونیکی می‌توان به موزه‌های آذربایجان، مشروطه، قاجار، سنجش، عصر آهن، کبود، قرآن و کتابت در کلان‌شهر تبریز و موزه ایلخانی مراغه، باغ مزار شیخ شهاب‌الدین اهری، موزه عشایر سراب، کلیسای سنت استپانوس و موزه صفوی بناب اشاره کرد.
همچنین در راستای توسعه حوزه موزه و موزه‌داری استان با توجه به ظرفیت غنی استان به ویژه تبریز در این بخش، طی سال ۹۹ شاهد راه‌اندازی دو موزه پروین اعتصامی و بانوان شاعره کشور و موزه فوتبال در تبریز بودیم.
با توجه به غنای آذربایجان‌شرقی در ظرفیت‌های تاریخی خصوصا دارا بودن اشیای تاریخی عصرهای مختلف، در سال گذشته، ۱۹۳ شی‌ء تاریخی تحت نظارت کارشناسان متخصص این اداره‌کل ساماندهی شد، ۷۰ قلم اشیای مورد حفاظت و مرمت قرار گرفت و ۱۲۳ قلم اشیای فرهنگی، تاریخی به وسیله کارشناسان این اداره‌کل ساماندهی و مستندسازی شدند.
