به گزارش صاحب دیوان، طی ارزیابیهای صورت گرفته از پرونده های میراث ناملموس استان آذربایجانشرقی با حضور مدیرکل ثبت آثار و حفظ و احیای میراث معنوی و طبیعی، سرپرست دفتر امور اجتماعی و فرهنگی استانداری آذربایجانشرقی و فرماندار شهرستان تبریز، دوبیتیهای عامیانه آذربایجانی تحت عنوان “بایاتلار” ثبت ملی شد.
بایاتلار یا غمنامههای آذربایجانی، بخشی از ادبیات و فرهنگ فولکلور آذربایجان به شمار می رود. این دوبیتیها بخشی از ادبیات شفاهی آذربایجان میباشند و در اکناف آذربایجان به زبان ترکی خوانده میشوند. این بایاتی بصورت چهار مصرع کوتاه هفت هجایی سروده می شوند که مصراعهای اول، دوم و چهارم هم قافیه و مصرع سوم آزاد است.
این دو بیتی ها شامل بایاتی های غربت، نغمه های جدایی، ترانههای مادرانه، سوگ سرودهها و صدای احساسات و درد دل هاست. بایاتی ها در تمام عمر مردم آذربایجان نغمهای مؤثر است.
در این دو بیتی ها مضامین عمیق فلسفی، اجتماعی، تاریخی، دینی، اخلاقی و لیریک بیان میشود. همچنین در این بایاتیلار مبارزه علیه استثمار و ستم ملی، عشق به وطن و مردم، دیدگاههای فلسفی، عوالم معنوی و داخلی انسان و غیره به چشم میخورد.
آذربایجانیها مردمانی شاعر مسلکند و به دلیل علاقه زیاد به این سبک اشعار، معمولا چند بایاتی را در ذهن دارند که مراسمات خاص آنها را می خوانند. در زمانهای مختلف متناسب با روحیات افراد، بایاتی های خاصی بر سر زبان ها جاری میشود و به نوعی این دو بیتی ها به یک خرده فرهنگ در آذربایجان باعث پیوند بین نسلهای مختلف شده است.
از این رو با همت مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی استان آذربایجانشرقی در طی جلسهای به بررسی آثار ناملموس این استان پرداخته شد و در نهایت دوبیتیهای عامیانه آذربایجانی به ثبت ملی رسید.