بیش از ۲۰۰ ساختمان با اهمیت فرهنگی و تاریخی در غزه از جمله مساجد، قبرستانها و موزهها به ویرانه تبدیل شده است. با ادامه درگیریها در این باریکه، یونسکو و دیگر سازمانها درباره آپارتاید فرهنگی و محو میراث فلسطین توسط اسرائیل هشدار دادهاند.
مسجد قرن هفتمی «العمری» که به نام «مسجد جامع غزه» نیز شناخته میشود، معروفترین مسجد این منطقه است و اطراف آن، نقطه کانونی تاریخ و فرهنگ فلسطین محسوب میشود، اما آسیبهای واردشده به میراث آن در بیش از ۱۰۰ روز بمباران اسرائیل در سراسر غزه، بیشتر از گذشته شده است.
برای معدود فلسطینیهایی که باقی ماندهاند و تعداد بسیار بیشتری از آنها که آواره شدهاند و به امید بازگشت هستند، فرهنگ و تاریخ به خاطرهای تنزل یافته است.
«بادر الزهارنا» که با وجود شدت عملیات نظامی رژیم صهیونیستی در غزه، همچنان در این شهر زندگی میکند، به گاردین میگوید: «غزه به شهر ارواح تبدیل شده است و مردم با چهرههای رنگپریده در اطراف راه میروند و روح آنها از این جنگ خسته شده است. اگر به بخش شهر قدیمی غزه بروید، فقط خاطراتی را به خاطر خواهید آورد و از میزان تخریب اماکن فرهنگی و مذهبی شوکه میشوید.»
بخش تاریخی شهر غزه قبلا مملو از مکانهای فرهنگی بود و حالا قدم زدن در غزه این احساس را به شما میدهد که در یک فیلم و در یک داستان تخیلی با صحنه آخرالزمانی روبهرو هستید.
یونسکو (سازمان فرهنگی سازمان ملل متحد)، که مسئول حفاظت از فرهنگ است، آسیبهای واردشده به دستکم ۲۲ مکان از جمله مساجد، کلیساها، خانههای تاریخی، دانشگاهها و محوطههای باستانشناسی بندر آنتدون، اولین بندر دریایی شناختهشده غزه، را تأیید کرده است.
یونسکو همچنین اعلام کرده است گزارشهایی مبنی بر آسیب به محوطههای دیگر نیز دریافت کرده است، اما به دلیل درگیری نتوانسته آنها را از طریق ابزارهای موجود مانند تصاویر ماهوارهای تأیید کند.
در گزارش اخیر وزارت فرهنگ فلسطین نیز درباره آسیبهای ناشی از حمله اسرائیل به میراث این سرزمین آمده است که «بمباران غزه توسط اسرائیل ۲۰۷ ساختمان با اهمیت فرهنگی یا تاریخی از جمله ۱۴۴ ساختمان در بخش تاریخی شهر و ۲۵ مکان مذهبی را ویران کرده است.»
این آسیبها همچنین شامل یک گورستان متعلق به دوره روم باستان و گورستان «جنگ مشترک المنافع» است؛ جایی که بیش از ۳۰۰۰ سرباز بریتانیایی و مشترکالمنافع پس از مرگ در نبردها در طول جنگهای جهانی اول و دوم دفن شدهاند.
یونسکو هشدار داده است که محوطههای بیشتری در معرض آسیب هستند، از جمله سنت هیلاریون، یکی از قدیمیترین صومعههای مسیحی منطقه که هنوز آسیب ندیده است، اما در منطقه درگیریهای شدید قرار دارد.
یونسکو همچنین اعلام کرده است «به شدت نگران آسیب دیدن اماکن فرهنگی و تاریخی غزه است و در حالی که شرایط اضطراری بشردوستانه، یک اولویت مشروع است، حفاظت از میراث فرهنگی در همه اَشکال آن و همچنین حفاظت از زیرساختهای آموزشی و خبرنگاران، مطابق با قوانین بینالمللی، که تصریح میکند اموال فرهنگی، زیرساخت غیرنظامی است، باید تضمین شود.
دفتر دادستان دیوان کیفری بینالمللی (ICC)، که در حال بررسی «وضعیت سرزمین فلسطین» است، پیشتر عنوان کرده بود «حمله به میراث فرهنگی ممکن است نه تنها قوانین بشردوستانه بینالمللی، بلکه حقوق بشر را نیز نقض کند».
گروه حقوق بشر فلسطینی الحق نیز در گزارش حقوقی خود با عنوان «آپارتاید فرهنگی: محو میراث فلسطین توسط اسرائیل در غزه»، استدلال میکند که بمباران اسرائیل در غزه نه تنها اصل ضرورت نظامی در منازعات مسلحانه را نقض میکند، بلکه هدف آن از بین بردن تدریجی میراث فرهنگی فلسطین برای سلب حق تعیین سرنوشت مردم فلسطین بر منابع فرهنگی خود و در نتیجه تهدید موجودیت آنهاست. چنین حملاتی نقض فاحش اساسنامه رم، جنایت جنگی و جنایت علیه بشریت است.»
مسجد العمری غزه پیش از بمباران رژیم صهیونیستی
منبع: ایسنا