کریم میمنت نژاد / به گزارش پایگاه تخصصی تاریخ و فرهنگ آذربایجان"صاحب دیوان"پس از زلزله 1194 قمری تبریز که بیشتر خانه ها و بناها به تلی از خاک بدل شدند، حاکم تبریز، نجفقلی خان دنبلی، با مشاوره از دانشمندان و صاحب نظران زمان اقدام به طرح ریزی ساخت و احیاء مجدد تبریز نمود که در گام اول بر دور قسمت مرکزی شهر تبریز بنا به مسائل امنیتی دیوار و حصاری کشید و بر این حصار دروازه هایی برای ورود و خروج مردم تعبیه نمود.

27 دی ماه، گرامی باد یاد و خاطره علامه بزرگوار میرزا جعفر سلطان القرائی که شمع وجودش در چنین روزی در سال 1367 خاموش شد.

محمّد امین سلطان القرّائی/ به گزارش "صاحب دیوان "پایگاه تخصصی تاریخ و فرهنگ آذربایجان، نسخۀ خطّی یاد شده پس از گذشت قریب یک هزاره از کتابت آن به زیبائی خودنمائی می کند. نسخه در قطع رحلی بزرگ  21*31  سانتی متر، در 108 صفحه و 54 ورق، هر صفحه با مسطر 15 و هر ورق با مسطر 30 ، حدوداً شامل 1550 بیت می باشد. رقم کاتب نسخه علی بن اسحق ابیوردی در ابتدا و انتهای آن نقش بسته است. نسخۀ یاد شده حاوی تاریخ کتابت 529 هجری قمری است. نسخۀ خطّی مزبور در انتهای آن چنین پایان می یابد: "کتبه لنفسه علی بن اسحق الابیوردی متّع به یوم الجمعه لاحدی عشره لیلهً خلت من ربیع الاوّل من سنه تسع و عشرین و خمس مائه".  

به گزارش"صاحب دیوان"  پایگاه تخصصی تاریخ و فرهنگ آذربایجان،زهرا ترکمنلو هنرمند و فیلمساز جوان تبریزی که در زمینه فیلم کوتاه از سال ۹۰ فعالیت خود را آغاز کرده است. وی در همان ابتدا ساخت دو فیلم کوتاه کارگاهی را به سرانجام رسانده و نگاهی جدی تر و حرفه ای تر را در سال ۹۵ با ساخت فیلم کوتاه داستانی "حفره" برای خود رقم زده است. این فیلم کوتاه ،موفق به حضور در بیش از ۲۰ جشنوار خارجی و همچنین کسب چند مقام در جشنواره داخلی گشته است.

محمّدامین سلطان القرّائی/"صاحب دیوان" آذربایجانین تاریخ و کولتور درگی سی

بو مقاله نین یازیمین دان آماج ، شمشیر و قلم صاحبینین ان قدیم و نفیس الیازما نسخه سی ، شاه اسماعیل صفوی "خطایی" – نین تای سیز کلیاتی نین تانیتیمی دیر. کی قیسا یاشامینا باخمییه راق ، بو بؤلگه نین تاریخ ، جغرافیا ، کولتور و ادب طالعینین یؤنه تمه سینده لاپ شایسته ، لایق و بؤیوک ائتگی سی اولموشدور . 

 "صاحب دیوان" پایگاه تخصصی تاریخ و فرهنگ آذربایجان افتخار دارد در سلسله گزارش هایی به معرفی گنجینه های انسانی بزرگ این خطه زر خیز پرداخته و گوشه ای از زندگی و فعالیت های فرهیختگان و هنرمندان عزیز را برای علاقمندان بازگو نماید.در این شماره به معرفی هنرمند توانا در عرصه نگارگری و مینیاتور سرکار خانم معصومه علیزاده شاملو می پردازیم.

کریم میمنت نژاد- پژوهشگر تاریخ -/ به کزارش" صاحب دیوان "پایگاه تخصصی تاریخ و فرهنگ آذر بایجان ، سیلی که در ۸ مرداد ۱۳۱۳ خورشیدی در تبریز رخ داد و تلفات جانی گسترده‌ای نداشت؛ ولی از لحاظ مالی با تخریب حدود ۱۳۰۰ خانه و مغازه و بر جای گذاشتن انبوهی از شن و لای و تخته سنگ‌های بزرگ خسارات چشمگیری به بار آورد.در پی بارندگی‌هایی در ارتفاعات و نواحی شرقی حومه تبریز در بعد از ظهر روز هشتم مرداد ۱۳۱۳، در حالی که در خود شهر، نشانه‌ای مبنی بر احتمال بروز یک چنین واقعه‌ای داده نمی‌شد، سیل در مسیر رودهای قوری‌چای و میدان‌چای سرازیر شده و بعد از تخریب موانعی چون پایه‌های پل‌ها و سدها و دیواره‌های مسیل، در امتداد خیابان پهلوی که از خیابان‌های عمده شهر محسوب می‌شد، جریان یافته و تمام ساختمان‌های اطراف آن را در خود گرفت. این سیل که حدود دو ساعت جریان داشت و سه ساعت نیز طول کشید که به تدریج فروکش کند، در ادامه به سمت نقاطی چون ایستگاه راهﺁهن و قسمت‌هایی از محله‌های اهراب، شاه آباد و کوچه باغ سرازیر شده و به غیر از تخریب منازل و انبارهای کالا و بازار همچون سرای امیر، به برخی از مراکز اداری از قبیل ساختمان‌های نظمیه، عدلیه، بلدیه را نیز اسیب های زیادی وارد کرد.

کریم میمنت نژاد (پژوهشگر تاریخ تبریز)

جوزافا باربارو سفیر جمهوری ونیز که در زمان فرمان روایی آق قویونلو ها بر ایران به پایتختی تبریز اواخر سال ۸۷۸هجری قمری/۱۴۷۴میلادی به دربار اوزون حسن بار یافته و استوارنامه اش را تقدیم پادشاه ایران حسن بیگ نموده بود در نوشته هایش با حیرت به توصیف زیبایی و عظمت مجموعه صاحب آباد تبریز شامل کاخ حکومتی و مسجد و میدان پرداخته است که ذیلا بخش هایی از نوشته وی از کتاب سفرنامه ونیزیان۱ تقدیم خوانندگان ارجمند می گردد.

معصومه شقاقی/به گزارش پایگاه  تخصصی تاریخ و فرهنگ آذربایجان"صاحب دیوان "چندی قبل بر روی یک بنر درمحله عموزین الدین ،نوشته شده بود که قرار است در آینده نه چندان دور این گورستان به خیریه سالمندان تبدیل شود موضوع این بنر باعث نگرانی هایی می شد . در این خصوص  گفتگویی با کریم میمنت نژاد محقق و تبریز پژوه انجام دادیم:وی در بیان اهمیت حفظ این گورستان ها این نکته را یادآور نمود که وجود یک یا چند گورستان برای هر محله تبریز جزوی از الزامات هر محله محسوب میشد طوری که هم در شهرسازی قدیم جزو ضروریات بود و هم ریشه در آیین های دینی ما دارد که همواره مرگ و نیاکان را ضمن احترام در خاطر داشته باشیم.وی افزود در کنار اهمیت بیاد داشتن مرگ و احترام و عزیزداشت نیاکان وجود مقابر انسان های فرهیخته و وارسته هر محله در این گورستان ها اهمیت حفظ و نگاهداری آن ها را دوچندان میکند.همچنین سنگ قبر ها جزو دیگری از آثاری هستند که برای هر دوره ای نشانه های روشنی از صنعت و خط و هنر حجاری را روایت می کنند که در صورت برچیده شدن این گورستان ها همه آن ها از بین خواهد رفت چونانکه اکنون از سنگ های مقابر عرفای بزرگی که در گورستان تاریخی گجیل مدفون بودند و توسط محمد علی خان تربیت تخریب و به باغ گلستان تبدیل شده است هیچ نمانده است.

معصومه شقاقی/به گزارش پایگاه تخصصی تاریخ و فرهنگ آذربایجان،صاحب دیوان،یحیی ذکا به سال 1302 شمسی در تبریز دیده به جهان گشود. جد او حاج میرزا علی اعیان از تجار به نام این شهر و پدرش کارمندی مطلع و باسواد بود. یحیی ذکاء تحصیلات ابتدایی را در مدرسه رشدیه تبریز که مدیریت آن را رضا قلی رشدیه عهده دار بود به پایان رساند.

شاید کسی یادش نباشد، موسیقی به شکل غیررسمی از چه زمانی وارد تبریز شد، اما ساز و طرب، جزو حذف ناشدنی روایت‌های تاریخی از کوچه‌های تبریز است، تاریخ تقریبی آغاز موسیقی علمی و حرفه‌ای در این شهر  شاید سال ها پیش از عبدالقادر مراغه ای هم برسد اما در تاریخ معاصر اوج شکوفایی هنر موسیقی در آن به شهریور ماه سال 1320 باز می‌گردد.